…کودکان امروز از مشتریان ثابت‌قدم انواع رسانه‌ها هستند و به شیوه‌های متفاوت به پیام‌های این رسانه‌ها واکنش نشان می‌دهند، به فکر فرو می‌روند، احساساتی می‌شوند و بی‌شک حتی مفاهیم خودشان را از این پیام‌ها می‌سازند. آن‌ها در مواجهه با رسانه‌ها، تمایلات، قابلیت‌ها، خواسته‌هایشان را نشان می‌دهند و تجربه می‌اندوزند. آن‌ها هرروز تلویزیون تماشا می‌کنند یا فیلم می‌بینند و به روایت‌های آن‌ها در شرایط متفاوت شخصی، فرهنگی و اجتماعی گوش می‌سپارند که بر زندگی روزمره تاثیر می‌گذارد. بدون‌شک نباید تصور کرد که آن‌چه ما بزرگسالان نیاز داریم و از رسانه‌ها( مثل سینما و تلویزیون و کتاب و قصه های شفاهی و …) طلب می‌کنیم مشابه آن چیزیست که کودکان ما کسب می‌کنند. بهمین دلیل دسترسی صرف به رسانه‌ یا بازی‌های رایانه‌ای نیست که هدف کار مفید برای کودکان است بلکه کیفیت آن‌چه در این رسانه‌ها می‌بینند و سرگرم‌شان می‌کند حائز اهمیت است…

سی و سه سال با کودکان ایرانی

الناز دیمان

…یکی از اتفاق‌های مثبت برگزاری سی و سومین دوره جشنواره فیلم‌های کودکان و نوجوان استفاده از فضای مجازی و شبکه های اجتماعی برای پوشش رویدادها و سهیم کردن مخاطبان و حتی رسانه‌ها در جشنواره بود. شعار جالب «هر خانه یک سینما، هر کودک یک داور» زمینه برگزاری یک رویداد تازه را رقم زد. با استفاده از پلتفرم های مختلف فیلم ها به شکل آنلاین برای کودکان نمایش داده شد و آن‌ها می‌توانستند روز آخر جشنواره نظر خود را درباره فیلم‌ها اعلام کنند. البته فیلم‌های بخش ملی با رعایت پروتکل‌های بهداشتی روی پرده رفتند. از سوی دیگر جلسات نقد و بررسی و معرفی فیلم‌ها با حضور عوامل اما به شکل آنلاین برگزار شد. با این شیوه، نظام اطلاع‌رسانی تغییر کرد اما حذف نشد و رسانه‌ها، سینماگران و کودکانی که مایل بودند درباره فیلم‌های مهم جشنواره یا چهره‌های شاخص بیشتر بدانند می‌توانستند بیننده این نشست‌ها باشند. جشنواره فیلم‌های کودکان و نوجوانان نخستین جشنواره کشور نبود که شیوه آنلاین را امتحان کرد، شهریورماه و همزمان با هفته دفاع مقدس شانزدهمین جشنواره بین المللی فیلم مقاومت با توجه به شیوع ویروس کرونا به این تغییر تن دارد و آثار مختلف در بخش‌های «مدافعان سلامت» و «جشنواره جشنواره‌ها» در یک پلتفرم به شکل آنلاین عرضه شدند…

گفتگو با علیرضا تابش؛ دبیر جشنواره فیلم های کودکان و نوجوانان

مهدی رحیمیان – عباس نصراللهی

…فیلم‌نامه جان یک اثر سینمایی است، در همین جشنواره امسال دیدیم که در مقایسه آثار با هم، چطور یک فیلم‌نامه قوی می‌تواند اثر را از اثری متوسط به یک اثر خوب، و اثری دیگر را علی‌رغم تیمی قوی و هزینه فراوان، به اثری متوسط تبدیل کند، ضرورت این نکته انکارناپذیر است که جشنواره نقش آینگی دارد. نهادی چون بنیاد فارابی به عنوان برگزارکننده و پشتیبان جشنواره فیلم کودک و نوجوان، در طول سال یک سلسله برنامه‌هایی برای تقویت ادبیات داستانی به خصوص در بخش سینمای کودک و نوجوان دارد. یک نمونه‎اش همان سایتی است که عرض کردم که توجه تهیه‌کنندگان را به چنین آثاری جلب کنیم. توافق دیگری داشتیم با خانه کتاب و ادبیات ایران که در طول ماه یا یک فصل، چکیده یا خلاصه کتاب‌های مهم انتشارات را تهیه کنیم و به تهیه‌کنندگان و کارگردانان سینمای ایران ارائه دهیم. یعنی از ناشران بخواهیم که تعدادی از کتاب‌های پرفروش و پرمخاطب خود را در اختیار تهیه‌کنندگان قرار دهند و قطعا هم مورد استقبال خواهد بود…

پروانه ها امسال هم در اصفهان به پرواز درآمدند

الناز دیمان

جایزه اصلی بخش سیفژ به فیلم «فریتز» از آلمان، لوکزامبورگ، بلژیک، چک رسید. پروانه زرین بهترین فیلم کوتاه پویانمایی در بخش بین‌الملل، به فیلم «قدم یازدهم» از مریم کشکولی‌نیا از ایران رسید. پروانه زرین بهترین فیلم‌نامه فیلم‌های بلند سینمایی در بخش بین‌الملل به فیلم «آن سوی رودخانه» از هندوستان رسید. پروانه زرین بهترین کارگردانی فیلم‌های بلند سینمایی در بخش بین‌الملل به مجید مجیدی برای فیلم «خورشید» رسید. پروانه زرین بهترین فیلم در بخش فیلم‌های بلند سینمایی در بخش بین‌الملل به مجید مجیدی و امین بنان برای فیلم «خورشید» رسید.جایزه ویژه هیئت داوران در بخش فیلم‌های بلند سینمایی در بخش بین‌الملل به فریدون نجفی برای فیلم «بچه گرگ‌های دره سیب» رسید. پروانه زرین بهترین فیلم در بخش فیلم‌های بلند سینمایی در بخش بین‌الملل به انتخاب هیئت داوران کودک و نوجوان به فیلم «فریتزی» از آلمان رسید. پروانه زرین و جایزه ویژه دبیر بهترین فیلم بخش کرونا روایت، به فیلم «ملاقات آخر» از محمدمهدی فکریان رسید. جایزه ویژه دبیر جشنواره به حسین قناعت برای فیلم «سلفی با رستم» رسید. جایزه ویژه دبیر جشنواره به رقیه توکلی برای کارگردانی فیلم «مهران» رسید…

مجله اینترنتی ویکی تماس

شماره 15 – ویکی سینما
نسخه کامل گاه‌نامه را از اینجا تهیه نمائید

3 بعدی ورق بزنید

خرید نسخه PDF

گفتگو با وحید نیکخواه آزاد پیرامون جشنواره کودک و نوجوان

عباس نصراللهی

…در شرایط حاضر شاید جشنواره بر تولید بیشتر فیلم‌های درباره‌ی کودکان و نوجوانان تأثیر گذاشته باشد. به عنوان شاهدی بر این ادعا، بیشتر فیلم‌هایی که بنیاد سینمایی فارابی در چند سال اخیر همه‌ی بودجه و سرمایه ی آن را تأمین کرده و یا در تولید آن‌ها مشارکت داشته، فیلم های درباره ی کودکان و نوجوانان بوده که بیشترین حضورشان در جشنواره‌ی فیلم های کودکان و نوجوانان و جشنواره های خارجی است. در مقابل، فیلم‌های برای کودکان و نوجوانان هستند که بود و نبود جشنواره در کیفیت کارشان و یا اصلا در ساخته شدن آن‌ها تأثیری ندارد؛ چون سازندگان این فیلم ها بیشتر به اکران عمومی گسترده نظر دارند و فیلمشان را نه مطابق پسند جشنواره، بلکه با توجه به ذائقه مخاطب می‌سازند و هدفشان توفیق در اکران عمومی است…

رفاقت های مردانه، معصومیت کودکانه؛ نقد فیلم خورشید مجید مجیدی

رضا صائمی

…خوشبختانه مجیدی این‌بار تلاش کرده با مینی مال بیشتری در سویه های عاطفی و احساسی قصه حرکت کرده و اندازه نگه دارد تا در دام سانتی ماتالیسم اخلاقی یا عرفان زدگی قرار نگیرد و قصه خود را در ذیل پارادایم های جامعه شناختی- روانشناسی، صورت بندی و بازنمایی کند. شاید حضور واقعی کودکان کار که به ویژه در مترو دستفروشی می کردند به عنوان کاراکترهای فیلم به باورپذیری آن‌ها و بالطبع همدلی و همذات پنداری بیشتر مخاطب انجامیده و با اشک و لبخندهای آن‌ها همراه می شوند. بارها در طول فیلم به موازات با تحولات و تطورات درونی و عاطفی آن‌ها می توان بغض کرد اما بغضی که در پس آن جوهره نقد اجتماعی نسبت به وضعیت تراژیک و گاه ابزورد قصه و آدم‌هایش، کمرنگ یا انکار و فراموش نمی شود و در نهایت خورشید به میانجی همین عقلانیت عاطفی می تواند پیام خود را در متن قصه صورت بندی کرده وبردل وذهن مخاطب بنشاند. خورشید کودکان و نوجوانایی را روایت می کند که به جرم فقر و تحقیر و نادیده گرفته شدن، استعدادهای آن شناسایی و شکوفا نشده و گاه به انحراف و حاشیه کشیده شده و در واقع به ضد خود بدل می شود…

نقد سینمای جهان

گروه نویسندگان

…اگر دنبال نمونه‌ای جذاب و تازه از سینمای آلترناتیو می‌گردید، رادیکال‌تر از این پیدا نمی‌کنید، حداقل فعلاً. فیلمی که دو سال قبل در بخش فروم جشنواره برلین حضور داشت و در ماه‌های گذشته به صورت آنلاین منتشر شده. دختر جوانی به نام ماریا، که در یک کُلنی کوچک از آلمانی‌های مهاجر در شیلی زندگی می‌کند، باعث می‌شود که چند خوک از کمپ فرار کنند. محکوم‌اش می‌کنند به صد روز سکوت اجباری‌. از کمپ فرار می‌کند. از ترسِ گرگ به خانه‌ای در جنگل پناه می‌برد. در خانه دو بچه خوک پنهان شده‌اند و… . ماجرا بر می‌گردد به بخش تاریکی از تاریخ شیلی. شگفتی کار این‌جاست: قصه‌ای که از منظر شرور نوشته شده؛ یک قصه پریانی برای نگه داشتن بچه‌ها درون کمپ، ترساندن آن‌ها از دنیای بیرون و عادت دادن آن‌ها به جنایات روزمره. در فرم و شیوه‌ی اجرا نیز «خانه گرگی» دور از تمام انتظارهای قبلی است. با انیمیشن و استاپ‌موشنی طرف‌ایم که به معنای پذیرفته‌شده شاید یک اثر سینمایی نباشد. تمام عناصر نمایشی فیلم به یک خانه محدود شده، از دیوارها بگیرید تا کف. هر آنچه در روایت می‌شنویم، در قالب نقاشی بر روی دیوارهای خانه ظاهر می‌شود، به راه می‌افتد و تغییر می‌کند. حاصل تجربه‌ای است برآشوبنده و یکه اما نه جامع و متعارف…

سمپاتی به دیوانگان شورشی

یاشار گروسیان

…آنچه فیلم را خصوصا در دقایق ابتدایی‌اش برای تماشا ترغیب می‌کند، ویژگی‌هایی است دو لبه که هم آن را سرپا نگه می‌دارد و هم بعضا از نفس می‌اندازد. مثلا شوخی‌های فیلم – مانند شوخی‌های کلامی در جلسات دادگاه – موجب شده که فیلم از بدل شدن به یک اثر تاریخی کهنه و عصا قورت داده پرهیز کند، امروزی‌تر باشد و بعضا سمپاتی مخاطب امروزی را – که احتمالا از جریانات اعتراضی آن زمان چیزی نمی‌داند – با شخصیت‌های معترضش برانگیزد. اما همین شوخی‌ها بعضا جدیت موضوع و سوژه را هم زیر سوال می‌برند؛ فلش‌بک‌ها و میان‌پرده‌های تصادفی که با استندآپ، نواختن موسیقی و اطوارهای خل‌خلی‌وار پر شده، بیشتر به این سوی میل می‌کنند که گویی با تعدادی دیوانه طرفیم که بعید است واقعا رهبران یک جریان اعتراضی باشند. یا مثلا بدیهی است که پرداخت فیلم به همه چهره‌های تاریخی وقایعِ مورد نظرش اساسا ناشدنی است آن هم وقتی فیلم نمی‌تواند و نمی‌رسد همه آن‌ها را در قصه به شخصیت بدل کند…

دادگاه توطئه

بنفشه ایزدی

…سورکین در همان دقایق نخستین چنان با ضرب آهنگی تند و شتابان، با تدوین سکانس‌های متقاطع به بیننده هجوم می‌آورد که هیجان و ضربان قلب بیننده را به فضای فیلم نزدیک کند. فضای ملتهب اعتراضات ضد جنگ، انتخابات و هیجان مردم از یکسو، تنوع و تفاوت اقشار اجتماعی همه و همه از همنشینی تکثر سکانس‌های کوتاه و منقطع به مخاطب القا و فیلم این‌چنین آغاز می‌شود و ناگهان چندین ماه به جلو و ادامه با ریتم و ضرباهنگی آهسته و فاقد هیجان هماهنگ با تم دادگاه. سورکین هرچند فیلم را با پیرنگ و ساختاری کلاسیک ساخته اما تم و مضمون همخوان با تفکر مدرنیته است. چنان‌که ۱. با فیلمی شخصیت محور بدون شخصیت اصلی مواجه هستیم. شخصیت محور است زیرا انسان معاصر خود را حاکم برسرنوشت خود می‌داند‌ُ فاقد شخصیت اصلی‌ست زیرا تفکر مدرنیته باوری به ناجی و ابرقهرمانِ اسطوره‌ای ندارد و او به زیبایی از عهده‌ی این چالش بر آمده‌است…

نظریه فرم گرایی در سینما

دکتر محمد هاشمی

…اگر نظریه ی بل را بخواهیم دقیقاً در سینما بررسی کنیم، شاید تنها به زیبایی‌شناسی قاب بدون حرکت محدود شویم. مثلاً این‌که چگونه اجزای ترکیب‌بندی هر تصویر ایستا می تواند تولید فرم دلالت‌گر کند. به طور مثال، در تصویری از فیلم همشهری کین اورسون ولز، تصویر چارلز فاستر کین را در آینه‌هایی تو در تو می بینیم یا در تصویری دیگر، در یک نمای عمق میدان، سوزان الکساندر را در میانه‌ی قاب می‌بینیم، در انتهای قاب، کین از در وارد شده و در جلوی قاب، لیوانی می بینیم که با شکل غول‌آسایی به سم خوردن سوزان توجه دارد. همین عناصر که در چنین تصویری در قاب قرار گرفته‌اند تولید فرمی می‌کنند که به خودی خود و درون خود، معنادار است. آثار فیلمساز ژاپنی، یاساجیرو ازو معروف به این هستند که انگار تمام آن‌ها از ج‌ی دید فردی در حالت نشسته گرفته شده‌است. خود این زاویه‌ی خاص دوربین، در خود معنایی دارد و حاوی دلالتی است که نمی توان آن را توضیح داد و توصیف کرد بلکه تنها می توان با آن قوه‌ی ادراک و شهود و تخیل خود را قوت داد…