سرمقاله؛ شاید وقتی دیگر…، گویا 1400

سالی که گذشت جهان به واسطه‌ی ظهور بدترین رکود اقتصادی از زمان جنگ جهانی دوم در کشاکش مبارزه تمامی جهانیان با ابر قدرت قرن، “کرونای ریزه میزه” فرورفت. رکودی با عُمق بیش از 2.5 برابر بحران مالی 2008 در سطح جهان. اما به رقم همه‌ی سوگواری‌های ازدست‌دادن عزیزان، با عادی شدن مدل سازگاریافته حیات آدمی با اپیدمی در اجرای روش بازگشت به زندگی با رعایت فاصله اجتماعی، به شکلی انفجاری، مشاغل و به‌ویژه مصرف‌کنندگان دیجیتالیزه شدند. شاید به جرات بتوان گفت سرعت افزایش تقاضای خرید آنلاین در میان ایرانیان بیشتر از دیگر کشورهای توسعه یافته بود و توانست اقتصاد کرونا زده و قبل از آن، تحریم شده ایران را از ایست کامل قلبی نجات دهد.
مصرف‌کنندگان توانستند تأثیرات غیرقابل‌ بازگشت و ماندگاری در زندگی روزمره خود و اتمسفر اقتصاد خُزد رقم بزنند و اقتصاد دیجیتالی را دچار تحول اساسی کنند که مصداق آن را می‌توان در صنعت سرگرمی در حضور وی او دی‌ها Video On Demand ، تغییرات اساسی در صنعت آموزش از راه دور و حتی تاثیر مستقیم در اقتصاد خُرده‌فروشی کشور متصور شد.
اما سؤال اساسی این است که این روند جهشی به عنوان فرصت در سال 1400 نیز دنبال می‌شود و خواهد توانست نقش‌های کلیدی و مناسبات و اهداف اقتصاد دیجیتالی از جمله شفاف شدن محیط کسب‌وکار و کاهش قیمت با عرضه خدمات بهتر را بسط و گسترش داد؟ آیا همان‌طور که آنکتاد سه حوزه حیاتی در باره توسعه اقتصاد دیجیتال را در نظر گرفته، در سال پیشِ‌رو ما نیز اقدامات آن را دنبال خواهیم کرد و یا با کاهش اثرات اپیدمی، به این رشد ناشی از اجبار و خودجوش مردم و صاحبان کسب‌وکار پایان خواهیم داد؟
مروری بر پیشنهادهای کنفرانس تجارت و توسعه سازمان ملل (UNCTAD: United Nations Conference on Trade and Development) یا همان آنکتاد به ما یادآوری می‌کند که دولت‌ها باید آمادگی دیجیتال ملی را در اولویت قرار دهند تا مشاغل محلی بیشتری بتوانند تولید کنند. زیست‌بوم تجارت الکترونیکی مستلزم تغییر در سیاست‌های عمومی و شیوه‌های تجاری برای بهبود زیرساخت‌های دیجیتال و تجارت است. دولت و نهادها به‌جای این که خود در بازار فروش آنلاین دخالت و به دنبال انحصار باشند باید تسهیل پرداخت دیجیتال و ایجاد چارچوب‌های قانونی و نظارتی مناسب برای معاملات و امنیت آنلاین را فراهم کنند نه این‌که بعد از سال‌ها همچنان تکلیف بسیاری از امور وامانده باشد و با ایجاد گستره‌‎های جدید مانند موضوعاتی مثل رمزارزها ، گستره‌ی بلاتکلیفی‌ها کمتر نشده، بیشتر گردد. از دیگر سوی، تشکل‌های مردم‌نهاد نیز باید شرایط را برای آمادگی بیشتر مشاغل کوچک‌تر برای مشارکت در اقتصاد دیجیتال فراهم کنند که لازمه این موضوع توجه بیشتر به کارآفرینی دیجیتال و پرهیز از منیت‌های شخصی و گروهی است.
در سال 1400 که انتخابات ریاست‌جمهوری را در پیش داریم باید نامزدهای انتخاباتی بیش از همه بر اهمیت ورود به این موضوع و نقش آن در شتاب بخشیدن به پیشرفت و توسعه اقتصادی واقف شوند و اهمیت و برنامه مدون اقتصاد دیجیتال خود در ابعاد و شاخه‌های مختلف آن از جمله استانداردهای نوین بلاک‌چین به‌عنوان یکی از ابزارهای مهم بهبود محیط کسب‌وکار، شفافیت و مبارزه با فساد در برنامه‌ها و شعارهای خود بگنجانند. (موضوعی که در زمان آن، قطعا در نشریه بدان خواهیم پرداخت)
نکته کلیدی دیگر که باید در سال 1400 بیش‌ازپیش به آن توجه کرد اهمیت نقش آموزش و کسب مهارت‌های جدید در اقتصاد نوین است. نباید تحول تنها در از راه دور شدن آموزش محدود گردد بلکه محتواهای آموزشی جدید متناسب با تحولات سریع چند سال آینده امری ضروری است.
شاید بهتر باشد که در سال جدید با بازتعریف روابط بخش خصوصی و دولتی در حوزه‌های مرتبط و علی‌الخصوص اقتصاد دیجیتال و گذر از اقتصاد سنتی، به محیطی برسیم که در آن در سایه یک استراتژی روشن تجارت الکترونیک، همه‌ی متولیان، مجموعه زیرساخت‌های فناوری اطلاعات و ارتباطات، راه‌حل‌ها و چارچوب‌های قانونی، توسعه مهارت‌ها و تأمین مالی SME های فعال در این حوزه و …. را فراهم کنند.
چرا که نه؟ شاید سال 1400 بتواند دُرست در مقابل آنچه ناامیدانه تصویر می‌شود، سالی پر از تغییرات توسعه‌گرانه و پیشران باشد. سالی که در آن، به زیبائی نامی که دارد، در میان پایان قرنی و آغاز قرنی جدید، ساحت تفکر حاکم بر اقتصاد کشور نیز تغییر یافته و خدا را چه دیدید ، آن شود که سالهاست که : دی شیخ همی گشت گرد شهر ….

#ابرقدرت_قرن #کرونای_ریزه_میزه #اقتصاد_دیجیتالی #سال_1400