مهجوری IOT در مدیریت انرژی

مدیریت انرژی همواره به دغدغه سیاستگذاران کشور تبدیل شده است چراکه مصرف انرژی شهروندان ایرانی از میانگین جهانی، بالاتر بوده و چندین برابر شهروندان دیگر انرژی مصرف می‌کنند.

بسیاری از کارشناسان بر این باورند که ارزان بودن انرژی، موجب هدرفت و استفاده گسترده از آن شده است. به همین دلیل بسیاری از کارشناسان این ایده را مطرح کردند که دولت باید انرژی را گران کند تا مدیریت آن بهینه شود، اما گران کردن انرژی باید با ملاحظاتی همه‌جانبه صورت بگیرد.

اما در برابر این رویکرد، بسیاری تصریح می‌کنند که حاکمیت ضمن بهره‌گیری از IOT باید  بستری را فراهم کند تا مدیریت هوشمندی در زمینه انرژی اعمال شود تا خاطره تلخ خاموشی گسترده در تابستان 1400 بار دیگر تکرار نشود.

نقش‌آفرینی اینترنت اشیا در مدیریت انرژی، موجب شد تا بزرگان صنعت اینترنت اشیا در نشستی کلاب‌هاوسی تحت عنوان« بررسی پروژه‌های عملیاتی IOT در شهر هوشمند» دور هم جمع شوند تا موانع ،پیش‌نیاز و مزیت‌های هوشمندسازی انرژی را بررسی کنند.

صرفه اقتصادی

جواد رضازاده در ابتدای نشست به دلایل عدم ورود بخش خصوصی به حوزه انرژی اشاره کرد و گفت : در جامعه ایران به راحتی نمی‌توان وارد حوزه مدیریت انرژی شد چون مدیریت این حوزه کاملا در دست دولت است و بخش خصوصی در این حوزه نقشی ندارد.

مهمتر اینکه به دلیل پایین بودن قیمت انرژی در ایران برای شرکتها صرفه اقتصادی ندارد و به همین دلیل شرکتها و دولت چندان تمایلی از خود نشان نمی‌دهند که وارد این حوزه بشوند. البته این سوال به کرات مطرح شده است که آیا فرهنگ‌سازی می‌تواند موجب شود تا مردم از اینترنت اشیا برای کاهش هزینه انرژی استفاده کنند یا خیر؟

مشکلی جدی

حمید صافی مدیریت نادرست انرژی را مشکلی جدی عنوان و تصریح کرد: در چند ماه گذشته مدیریت مصرف برق به یکی از بحرانهای جدی کشور تبدیل شده است و به همین دلیل باید به سمت هوشمند شدن این حوزه حرکت کرد تا بتوان بار مصرف را مدیریت کرد.

در این شرایط بستری برای مشارکت گسترده شرکتهای فعال در این حوزه فراهم می‌شود. در شرایط کنونی  بسیاری از جوامع پیشرفته به سمت مدیریت انرژی پیش رفتند اما در ایران چنین چیزی را شاهد نیستیم.

قیمتی غیرواقعی

محسن، قیمتی غیرواقعی انرژی را مشکل اساسی دانست و گفت: در حوزه انرژی همه متفق‌القول هستند که قیمت انرژی در ایران واقعی نیست. این قیمت بر اساس استراتژی نادرست تاکنون ادامه پیدا کرده است.

مهمتر اینکه برای اصلاح این روند تا کنون اقدام مهمی صورت نگرفته است. وضعیت انرژی در کشور ما بسیار امنیتی بوده و به همین دلیل اصلاح آن بسیار سخت است.

شما شاهد هستید که در آبان 98 چه اتفاقی رخ داد. در این شرایط با توجه به قیمت پایین انرژی، دلیلی وجود ندارد که مردم بخواهند از اینترنت اشیا بهره بگیرند تا قیمت کمتری برای انرژی پرداخت کنند.

وی در ادامه افزود: وقتی بنزین و برق بسیار ارزان است. دیگر توجیه اقتصادی ندارد که شما بخواهید ازامکاناتی بهره بگیرید تا هزینه کمتری را بابت انرژی پرداخت کنید.

این واقعیت را باید قبول کنید که مردم علاقه‌ای به هوشمند سازی ندارند. البته دولت می‌تواند این حوزه را رونق بدهد زیرا دولت موظف است تا مدیریت مصرف انرژی را مدیریت کند.

محسن تصریح کرد: همین عدم کنترل مصرف، موجب شده که ایران به بهشت ماینرها تبدیل شود. عدم بکارگیری مدیریت درست موجب شده تا شما ناچار شوید که کار را پلیسی کنید و به خانه‌های مردم سر بزنید.

اساس کار اشتباه گذاشته شده است. به همین دلیل شما نتیجه درستی نمی‌گیرید و از سویی چون شجاعت اصلاح روند را ندارید این وضعیت همچنان ادامه می‌یابد.

من معتقدم که این روند باید هرچه زودتر اصلاح شود چون امکان ادامه وجود ندارد. به همین دلیل زودتر دولت با بهره‌گیری از مدیریت هوشمند این روند را اصلاح کند و انرژی ارزان را در اختیار همگان قرار ندهد.

نقطه مدیریت بهینه

سادینا آبایی مدیرعامل سیمرغ سامانه به ضرورت مدیریت درست انرژی اشاره کرد و گفت: مدیریت درست مصرف انرژی، یکی از ضروریات است که باید در اولویت کاری قرار بگیرد.

مردم باید تلاش کنند تا به نقطه‌ای برسند که همان نقطه مدیریت بهینه است. پروژه‌های فناور در حوزه مصرف انرژی،راهکاری است که می‌توان در پیش گرفت.

حاکمیت یعنی تمام بازیگران این عرصه، باید این اجبار را در پیش بگیرند. در این حوزه باید از متخصصان بهره گرفته شود تا مصرف انرژی در کشور بهینه شود.

مهجوری IOT در مصرف انرژی

رضاییان به دلایل عدم استقبال اشاره و تصریح کرد: ما ارگان حاکمیتی و تصمیم‌گیرنده نیستیم. در تلاش هستیم تا دلایل عدم استقبال مردم را بررسی کنیم.

به نظر می‌رسد که حاکمیت باید زودتر در این مورد تدبیری بیندیشد. شما شاهد بودید که در تابستان ،حاکمیت ناچار شد تا برق کارخانه سیمان را قطع کند تا مردم شهر برق داشته باشند. همین عملکرد موجب شد تا بازار دچار کمبود سیمان شود.

وی در ادامه افزود: شما این مدل رفتاری را کجا سراغ دارید که حاکمیتی، اقتصاد کشور را تعطیل کند تا به خانه مردم برق برساند. در نهایت شما شاهد بودید که این رفتار چه تاثیر بدی را بر روی بازار گذاشت.

شما اگر برای مدیریت انرژی تدابیری را نیندیشید، کل اقتصاد کشوردستخوش طوفان می‌شود. نصف مصرف گاز در کشور بر روی صنایع غیر عمده است و بقیه در صنایع عمده. حدود سی درصد از نصف مصرف گاز در نیروگاه حرارتی صرف می‌شود و بیست درصد هم در صنایع عمده.

به عبارتی مصرف گاز خانگی حدود نصف مصرف گاز کشور است. اگر شما بخواهید تا پلنی را اجرا کنید و از اینترنت اشیا بهره بگیرید، بهتر است تا مصرف خانگی را مدیریت کنید.

رضاییان تصریح کرد: بهتراست تا ابتدا مشترکان پر مصرف هدف قرار بگیرند و در گام بعد سایر مشترکان. در حال حاضر هم مشترکان بزرگ را هدف قرار دادند به همین دلیل کنتورها هوشمند شدند. در حوزه گاز یک پروژه سال 97 تعریف شد که هوشمندسازی کنتورهای گاز بود.

مناقصه‌ای انجام شد و کنسرسیومی از یک اپراتور، شرکت کنتورساز و شرکت پردازشگر اطلاعات تشکیل شد. در این زمینه پیشرفت خوبی حاصل شد. به دلیل ملاحظات امنیتی پدافند غیرعامل با سیم کارت انجام می‌شود. عمده مساله اینترنت اشیا به مدل تجاری بازمی‌گردد. با توجه به شرایط خاص کشور، نمی‌توان از شرکت گاز انتظار داشت که اقدام جدیدی انجام داده و از پروژه‌های پرخرج IOTاستقبال کند.

در حوزه تکنولوژی ما چالش مهمی نداریم چون در بسیاری از موارد تکنولوژی در کشور وجود دارد یا اینکه از این قابلیت برخورداریم که این تکنولوژی وارد ایران شود. موضوعی که موجب توقف می‌شود، بحث سرمایه‌گذاری است.

سیاست حاکمیتی

محسن خواستار نقش‌آفرینی حاکمیت شد و گفت: چیزی که پروژه IOT را جلو می‌برد سیاست‌هایی است که حاکمیت باید اعمال کند. شما این واقعیت را باید مدنظر قرار دهید که حاکمیت از همان روزهای نخست کنترل و مدیریت انرژی را در دست خود گرفت و اصولا بخش خصوصی را بازی نداد.

به همین دلیل گره کار به دست خودش باز می‌شود و خودش باید این کار را انجام دهد تا با اعمال سیاستی،بستری را برای مدیریت بهینه انرژی فراهم کند. البته پیش از آن باید کارفرهنگی گسترده‌ای انجام شود.

به هر حال ما در کشوری بودیم که همیشه فروشنده نفت بوده و قیمت انرژی ارزان بوده است. شما هیچگاه در کشور شاهد نبودید که اراده‌ای برای اصلاح  مصرف انرژی وجود داشته باشد زیرا ما با وفور منابع انرژی روبرو بودیم.

حاکمیت شریک است نه کارفرما

سادینا آبایی در ادامه خواستار تجدیدنظر در نقش حاکمیت شد و گفت: من میخواستم در مورد نحوه شکل‌گیری کنسرسیوم صحبت کنم که تجربه موفق آن در هوشمند سازی کنتور گاز مشاهده شده است.این نکته را پیشتر باید مدنظر قرار دهیم که انرژی تعاریف و انواع متعددی دارد.

شما در شرایط بحرانی انرژی باید بتوانید برنامه دقیقی برای مدیریت بهینه داشته باشید به هر حال منابع طبیعی باید به صورت دقیق مصرف شوند تا بحران بزرگتری را شکل ندهند.

وی در ادامه افزود: یکی از مشکلات در حوزه آب این است که ما در حوزه کشاورزی پرت آب زیاد داریم. IOT می‌تواند به ما کمک کند که در این حوزه موفق باشیم و جلوی هدررفت آب را بگیریم.

این نکته را همواره به یاد داشته باشید که ما باید مراقب منابع طبیعی باشیم زیرا هدرفت آن کل زندگی ما را با چالش روبرو می‌کند.

اگر با این راهکار بتوانیم حتی بیست درصد از هدرفت آب کم کنیم، کار بزرگی انجام دادیم. برای  انجام پروژه‌های بزرگ باید این مفاهمه ایجاد شود که حاکمیت کارفرما نیست بلکه شریک است. در حال حاضر تامین مالی توسط نهادهای غیرحاکمیتی شکل گرفته است و این روند باید تغییر کند و حاکمیت هم تامین کننده منابع مالی باشد.

مدل تجاری باید به صورت دقیق طراحی شود تا ضرر کمتری متوجه شرکتها شود و سود مالی را برایشان به ارمغان بیاورد وگرنه شرکتها از ورود به این حوزه استقبال نمی‌کنند.