راهکار دستیابی به دامداری صنعتی همواره به مهمترین دغدغه فعالان صنعتی تبدیل شده است؟ اصولا هوشمند سازی تا چه اندازه قادر است تا از میزان ریسک دامداری بکاهد؟ آیا سامانه هوشمند همچون تگ گردنبند و ایرتگ قادر است تا دامداری را سودآور کند؟
همین نکته موجب شد تا بزرگان صنعت اشیا در نشستی کلابهاوسی تحت عنوان« بررسی پروژههای عملیاتی IOT در کشاورزی و دامپروری» دور هم جمع شوند تا موانع ،پیشنیازها و مزیتهای هوشمندسازی در کشاورزی و دامداری را بررسی کنند.
بخش نخست این کلابهاوس پیشتر تحت عنوان«کشاورزی هوشمند از رویا تا عمل» منتشر شد که خواندید بخش دوم در ذیل آمده که خواهید خواند….
به صرفه نبودن هوشمندسازی
به گزارش ویکیتماس، حمید بهنگار ضمن بررسی دلایل اقتصادی نبودن هوشمندسازی در مدیریت زمین در کشاورزی گفت: حل معضل کشاورزی نیازمند تدابیر ویژهای است. مهمترین دلیل شکست سیاست کشاورزی در ایران خرد بودن زمین است اگر کشاورزی در کشوری همچون آمریکا پا میگیرد، به این دلیل است که تمام زمینهای خرد به هم متصل شدند و زمین بزرگی را تشکیل داده و بعد کار کشاورزی را انجام دادند. اما در ایران شاهد این هستیم که یک زمین ده هکتاری به بچههای یک کشاورز به ارث رسیده است و تمام زمین خرد شده است. در چنین زمینی اصلا هوشمندسازی به صرفه نیست. باید سیاست تقسیم زمین در کشور تغییر کند. شما به این نکته توجه کنید که ریسک سرمایهگذاری در کشاورزی بسیار بالا است. با یک خطا امکان دارد که سرمایه چندصد میلیاردی از بین برود. هوشمند سازی در واقع ریسک را کاهش داده و مدیریت این واحدها را آسان میکند.

تگ گردنبند
مدیر عامل پرتوتاپ رایان از سامانههای اینترنت اشیا رونمایی کرد و گفت: بزرگترین سامانه هوشمند ما تگ گردنبند درحوزه دامداری است. شما این نکته را مورد توجه قرار بدهید که در این حوزه متخصصان نظرات متفاوتی دارند و به همین دلیل این حوزه حساسیت زیادی دارد. در حوزه دامداری شما با دامهایی مواجه هستید که به دلیل مولد بودن قیمت بالای دویست میلیون تومان دارند. همین نگرانی موجب شده تا شرکتهای استارتآپی، کمتر به این حوزه وارد شوند. این تگ گردنبند موجب شده تا موقعیت مکانی و وضعیت سلامت دام مرتب رصد شود. دام ما در فضای بسته است و امکان رفتن در فضای بسته ندارد. سلامت دام به شدت تحت تاثیر پاندمی قرار میگیرد به همین دلیل به شدت باید وضعیت سلامتی رصد شود تا سرمایهگذار زیان نبیند. شاید باورش سخت باشد اما ما باید مراقب باشیم تا دام دچار نوسان دمایی نشود.
وی در ادامه افزود: دام شیرده در دمای بالاتر از 37 درجه، بیست تا سی درصد افت شیر دارد. اگر یک دامداری صد تن شیر به صورت روزانه تولید کند، در صورت وارد شدن استرس دمایی، بیست تن شیرش دچار افت میشود. حال اگر شیر را لیتری شش هزار تومان محاسبه کنید، متوجه خواهید شد که چه زیان گستردهای متوجه واحد دامداری در روز خواهد شد. همچنین این تگ گردنبند قادر است تا رفتار دام را نسبت به خودش و گله مورد ارزیابی قرار دهد.
بهنگار تصریح کرد:کار دیگر هوشمندسازی در حوزه دامداری پایش خود دامداری است. دما و طوبت باید به شدت رصد شود. این اطلاعات توسط تگ جمع میشود. این اطلاعات در سامانه و اپلیکشنی در موبایل دامدار قابل مشاهده است. نکته دیگر،اتصال شیردوشی اتوماتیک است که باید به صورت دقیق مورد بررسی قرار بگیرد تا موجب زیان گسترده نشود.
کشاورز هوشمند
سادینا آبائی در واکنش به سخنان بهنگار گفت: مخاطب سخنان دوستمان در واقع متخصصانی هستند که در این حوزه فعالیت میکنند. اما این سوال به صورت جدی مطرح است که کشاورزان و دامداران عادی در کجای این پنل قرار میگیرند و اصولا این امکان را دارند که بتوانند از خدمات اینترنت اشیا استفاده کنند یا خیر. آیا در این زمینه آموزشهایی به کشاورزان یا دامداران داده میشود یا خیر؟ یکی از دوستان ما مزرعه ترکیبی در دریا و خشکی در قشم دارد که گونهای جلبک را برای سوئد تولید میکنند. دوستان سوئدی این درخواست را داشتند که در لحظه جلبکها را رصد کنند. نکته مهم این بود که کشاورز خود بر کار مسلط بود اما این دغدغه وجود دارد که اگر کشاورز ما به این حوزه تسلط نداشته باشد در این صورت باید چه کار کرد.
محسن، بهنگار را مورد سوال قرار داد و گفت: تکنولوژی مورد استفاده برای مدیریت باطری بر روی «گردنبند هوشمند» چیست؟
مدیریت هوشمند کشت
حمید بهنگار مدیریت هوشمند کشت را مزیت کاربرد اینترنت اشیا دانست و گفت: کشور ما منطقه مناسبی برای کشاورزی نیست اما به شدت ارزآور است. به هر حال تنوع غذایی و امنیت غذایی را باید توامان مورد بررسی قرار داد. در ایران نزدیک به 17 اقلیم وجود دارد. به همین دلیل میتوان محصولاتی را تولید کرد که فرصت بسیار خوبی را برای کشور به ارمغان بیاورد. البته این حرف به معنی تایید سخن خودکفایی نیست. خودکفایی در تولید مواد غذایی،کشور را با بحران مواجه کرده است. بدنبال تحقق این هدف،فشار بسیار زیادی به منابع کشور وارد شده است که این فشار میتواند توسط هوشمندسازی در سراسر کشور توزیع شود تا به این ترتیب منابع طبیعی یک حوزه از بین نرود. در این صورت شما هم به هدفتان خواهید رسید و هم منابع طبیعی کشور دچار مشکل نمیشوند.
وی در ادامه افزود: اصلاح الگوی کاشت و تولید با هوشمندسازی محقق خواهد شد. ما در طول سالهای گذشته بارها شاهد بودیم که یک سال که پیاز کم کشت میشد سال بعد همه پیاز میکاشتند و باز بحران وفور پیاز داشتیم. الان که دچار کمبود مرغ هستیم سال بعد با بحران وفور تولید مرغ مواجه هستیم و حتما در این مورد باید چارهاندیشی کنیم.
بهنگار تصریح کرد: مدیریت این موضوع با اینترنت اشیا امکانپذیر است. شما برای رصد دام،باید دام در 200 میلی ثانیه مورد بررسی قرار دهید. 200 میلی ثانیه در مورد 6000 دام رقم بسیار عجیبی است که هوش از سرتان میپراند به همین دلیل شما به یک آنالیز دقیق و منسجم و لحظه به لحظه نیاز دارید. در این شرایط مشکل پاورو DATA last به وجود میآید. در دامداری ما با یک مشکل بزرگ مواجه شدیم که دامپزشکان در مواجهه با این سیستم بسیار گارد داشتند ونگران بودند که مبادا بلایی که اسنپ بر سردامپزشکان آورده است این سیستم سر دامپزشکان بیاورد. البته ما برای این دوستان توضیح دادیم که این سیستم در واقع waze بوده و ابزار کاری شما محسوب میشود. در این صورت دامپزشک خواهد توانست تصمیمات بهتری بگیرد.
زبان مشترک
بهنگار شرط اساسی موفقیت را دستیابی به زبان مشترک دانست: در انتقال تجربیات کانسپت دیداری و بیانی باید مورد توجه قرار بگیرد. سیستم متناسب با این نیازها و فرهنگ دیزاین شود. اصلا نیازی ندارد که فرد به مقوله هوشمندی تسلط داشته باشد. فقط کافی است که به راحتی بتواند از این اپ استفاده کرده و منافع آن را درک کند. دامدار یا کشاورز اگر منافعش را متوجه شود نه تنها خود استفاده خواهد کرد بلکه این رویکرد را به سایر همکاران خود توصیه خواهد کرد و به قولی مروج ما خواهد شد. شما این نکته را مدنظر قرار دهید که در بسیاری از موارد توصیه یک همکار به مراتب موثرتر از تبلیغات ما است. یکی از مشکلات شرکتهایی که قصد دارند در این حوزه فعالیت کنند این است که قادر نیستند تا زبان مشترکی را تولید کنند و به همین دلیل پروژه موفق نمیشود. زیرا هریک در یک دنیای متفاوتی قرار دارند.
سامانه هوشمند مبارزه با بلایا
مدیر عامل پرتوتاپ رایان از سامانه تشخیص بلایای طبیعی خبر داد و گفت:سامانه دیگر،سامانه هواشناسی کشاورزی است. این سامانه در واقع هدفش این است تا با بلایای طبیعی مبارزه کند. در این صورت شما خواهید توانست در مورد مخاطرات طبیعی به یک پیشاگاهی دست پیدا کنید. همواره اخباری منتشر میشود که به خاطر بلایای طبیعی بسیاری از محصولات ما از بین رفته است. حتی مواردی وجود داشته است که نزدیک به دو هزار میلیارد تومان تنها در یک استان از بین رفته است. سیستم مبارزه با تگرگ ،برف و ….. وجود دارد. البته من به سیستم پیشآگاهی ورود کردم.
وی در ادامه افزود:این سیستم از سه بخش اصلی تشکیل شده است. یک بخش بر روی زمین نصب میشود. که وضعیت هوا و خاک را پایش میکند. بخش دیگر،داده ماهوارهای است که مورد بررسی قرار میگیرد. داده توسط پردازش تصویر و هوش مصنوعی تحلیل میشود. ورودی دیگر،کارشناسان هستند که حضور آنها موجب میشود تا سیستم از نظر اعتباری مورد تایید قرار بگیرد. ترکیب این دادهها موجب میشود تا شما در مورد وضعیت هوا در هفته آینده اطلاعاتی کسب کنید. در این صورت شما تدابیر لازم را درنظر خواهید گرفت. مهمتر اینکه این سیستم این توانمندی را دارد که به شما توصیه کند که در ساعت چهار آبیاری را انجام دهید. در گام بعد این امکان فراهم شد که خود سیستم آبیاری را انجام دهد.
افزایش اعتبار هوشمندی
بهنگار افزایش اعتبار هوشمندی را نیازمند بهرهگیری اطلاعات از سه منبع مختلف دانست و گفت: تنها نمیتوان به داده ماهوارهای اکتفا کرد چون دقت بالایی ندارد و از سوی دیگر هر چهار تا پنج روز از آن منطقه عبور میکنند. برخی در حال حاضر این توصیه را دارند که بهرهگیری از سیستم ماهوارهای در اولویت کاری قرار بگیرد. لازم است تا من به این نکته اشاره کنم که این دادهها کافی نیست و از سوی دیگر اکتفا کردن تنها به یک منبع موجب میشود که اعتبار هوشمندسازی زیر سوال برود.
وی در ادامه افزود: ماهواره کافی نیست باید با سنجههای زمینی و نظرات کارشناسی ترکیب شود. اگر این اطلاعات داده نشود ما کشاورز یا دامدار را فریب دادهایم. وقتی هوش مصنوعی سیستم به بلوغ برسد نیاز به کارشناسی کاهش مییابد. در این شرایط سیستم مستقل خواهد شد. ما درهر فرمتی این نکته را متذکر میشویم که کارشناس شش تا نه ماه باید در کنار سیستم حضور داشته باشد. الان در مزارعی که این سیستم به کار رفته است شاهد این هستیم که نهاده کشاورزی به طرزغیرقابل باوری کمتر مصرف شده است. از طرفی آب و سموم کمتر مصرف شده است. مهمتر اینکه میزان تولید افزایش یافته وبه استاندارد صادرات دست یافته است. در چنین شرایطی،فرسایش خاک و درخت کم شده و منابع طبیعی کمتر تهدید شده است. سامانه باغداری هم وجود دارد که جنس سنسورآن با سنسورهواشناسی متفاوت است.
سامانه رصد آبزیان
در ادامه ، مدیر عامل پرتوتاپ رایان ضمن رونمایی از سیستم اینترنت اشیا در حوزه موجودات آبزی گفت:سامانه هوشمند آبزیپروری را به کار گرفتیم که در مورد میگو و کپورو… استفاده شده است. حتی در مورد ماهیان و گیاهان زینتی هم قابل استفاده است. پایش هوا،سلامت و دادههای آب مورد توجه قرار گرفته است که همه این دادهها وارد یک پلتفرم مرکزی خواهد شد. این دادهها توسط هوش مصنوعی تحلیل میشود.
وی در ادامه افزود:در حوزه آبزیپروری ما یک بیماری داریم به نام لکه سفید که در صورت ابتلا کل گله را از بین میبرد.اگر متخصص ما متوجه شود که شماره 4 و 8 به این بیماری مبتلا شده است. در این صورت میتواند با تجویز آنتی بیوتیک،زودتر روند درمان را شروع کند وجلوی خسارت گسترده را بگیرد. به هیچ وجه قرار نیست که سیستم جایگزین فرد شود. قیمت سنسورها بسیار بالا است.

ربات علف کش
بهنگار از سامانه مبارزه با آفات رونمایی کرد و گفت: این سامانه کاری پژوهشی است این ربات ماشین دفع علفهای هرز است. علف هرز را تشخیص داده و دور میاندازد. من از دو سال پیش بانک اطلاعاتی علفهای هرز را با کمک یک نهاد تحقیقاتی شروع کردم. 50 نفر را در اختیار ما قرار دادند. الان در حال تصویربرداری هستند. این بانک اطلاعاتی برای سمپاشی به این موضوع نیاز دارد. در بسیاری از موارد باید گونه تشخیص داده شود تا بتوان سمپاشی را به صورت دقیق انجام داد تا گیاه آسیب نبیند. در مورد رباتهای کوچک خیلی میتوان صحبت کرد. این ربات خیلی دقت را بالا میبرد و به مزیت رقابتی محصولات ما در بازار جهانی تبدیل خواهد شد.