پائیز که میشود عاشقانهها کمکم با گامهای فصل، رنگ عوض میکنند و عطر و بوی نرگسها را به خود میگیرند و کیست که نخواهد با دستهای از گلهای نرگس در دست راهی خانه شود تا خود را دعوت کند به ضیافت رنگ و عطر و زیبایی …
حکایت ردپای گلهای نرگس در تاریخ و فرهنگ و هنر این سرزمین به روزگارانی کهن میرسد؛ پیش از هخامنشیان، یا در پارسه و یا به صورت نقش و نگار بر دگمههای پیراهن و تابوت طلایی یافت شده آن شاهزاده عیلامی در جنوب کشور.
و از آن زمان تا به حال حضور نرگسزارها از خوزستان و فارس گستردهتر شده و در دیگر استانهای کشور هم دیده میشوند. گلی که به آسانی کاشته میشود، پیازش تا چند سال در خاک دوام دارد و گل میدهد، آب زیادی نیاز ندارد و کسب و کار عده زیادی را رونق میدهد، حالا از جنوب و غرب تا شرق و شمال کشور دیده میشود.
امروزه هکتارها دشت و باغ در بخشهایی از استانهای فارس، خوزستان، مازندران، کرمان، ایلام، خراسان جنوبی، لرستان، سمنان، البرز، گلستان، تهران و بخشهایی از همدان و مرکزی زیر کشت نرگس قرار دارند. همین گستردگی، ایران را در رتبه سوم تولید نرگس در دنیا قرار میدهد. کشورهای اروپایی مثل بریتانیا، هلند، اسپانیا، پرتغال، ترکیه، همینطور شمال آفریقا و ایالات متحده هم از انواع نرگس بی نصیب نماندهاند و گفته میشود این گل از طریق ایتالیا به آسیای میانه و بعد به چین هم رسیده است.
نرگس گل ملی «ولز» است و نمادی از تولد دوباره، نوآوری، الهام، خاطره و بخشیدن است. این گل در یونان به عنوان نماد زیبایی و در ایران باستان نمادی از خرد و بینش شناخته میشده. چینیها هم معتقدند نرگس به عنوان خوراک روح ضروری است.
ردپای نرگس در آثار هنرمندان از حافظ تا سالوادور دالی هم دیده شده و در آداب و آئینهای هر منطقه هم نقش دارد. همانطور که در تولیدات بهداشتی و سلامتی محصولات کاربردی از این گل تهیه میشود از اسانس برای عطر تا روغنهای درمانگر.
از انواع نرگسی که در ایران کشت میشود میتوان نرگس مسکین، نرگس پرپر، نرگس شیراز، نرگس هزار پر یا شست پر،نرگس شهلا و نرگس پنجه گربهای را نام برد.
و تمامی این ویژگیها برای تبدیل شدن این گل به یک جاذبه گردشگری آنقدر کافیست که میتوان روی آن به عنوان یک پای اصلی گردشگری گل آن هم از نوع زمستانه آن حساب کرد.
گردشگری گل شاید برای کشوری که صنعت گردشگریاش هنوز چندان استخوندار نشده، کمی بیش از حد خلاقانه باشد البته برای بسیاری افراد در سراسر جهان هم اصطلاح شناخته شدهای نیست. هرچند ممکن است سفری به قصد دیدار از گلها انجام نشود اما به هر روی در سراسر دنیا گلهای زیبایی در انتظار گردشگران هستند و گل نرگس در ایران یکی از آنهاست.
اقلیم متفاوت و چهارفصل بودن ایران این امکان را برای کشت و پرورش انواع گل و گیاه در طول سال فراهم میآورد بنابراین در هر فصل میتوان از این امکانات بالقوه بهره برد و بستههایی در حوزه سفرهای خلاقانه با بستر طبیعت، روستا یا شهرهای کم آشناتر فراهم آورد.
گردشگری گل با محوریت گل نرگس، در محدوده زمانی اواخر پائیز تا اواخر زمستان در گسترهای از استانهای مختلف این فرصت را به فعالان گردشگری هر منطقه میدهد تا با طراحی انواع تورها، برنامههای تفریحی، فرهنگی و جشنوارهها، محصول جدیدی برای رونق بخشیدن به اقتصاد گردشگری محور هر منطقه ارائه دهند.
با نگاهی به موقعیت مکانی نرگسزارها در استانهای مختلف، میتوان مقاصد نویی برای سفر تعریف کرد که به بهانه نرگسزارها، دیگر دیدنیهای هر منطقه نیز در این دیدارها مورد توجه واقع می شوند، زیرساختهای لازم ایجاد شده و منافع رونق گردشگری گستردهتر و عادلانهتر مناطق بیشتری را در بر میگیرد. حالا برای مثال گردشگری که هربار به قصد دیدار از شیراز به استان فارس سفر میکرده، مقاصد و بهانههای دیگری برای سفر به این استان مییابد تا به دیدار خفر یا کازرون یا ممسنی و لامرد برود و شبی در یکی از اقامتگاههای محلی بماند و از دیدنیهای منطقه در کنار نرگسزارها لذت برده و محصولات کشاورزی یا صنایع دستی را هم به سوغات ببرد. یا شاید نرگسها بهانه زیبایی شوند برای دیدار از زیباییهای بهبهان که آن را یکی از اصیلترین خاستگاههای نرگس میدانند. و چه کسی است که از دیدن نرگسزاری زیبا در دل روستای پیرحاجات در طبس شگفت زده نشود؟!
امروزه با توجه به اشتیاق گردشگران به سوی تجربههای جدید و منحصر بفرد، در دنیا گردشگری تجربه محور رونق یافته و باغهای گیاهشناسی، فضاهای سبز و گلها در این زمینه نقش مهمی داشته و میتوانند سفر خاطرهانگیز و به یادماندنی را برای گردشگران رقم بزنند. از این رو گردشگری گل محور نه تنها در توسعه و رونق گردشگری داخلی تاثیرگذار است بلکه به عنوان یکی از جاذبههای منحصر بفرد ایران برای گردشگران خارجی نیز مطرح است.
گل نرگس در سال 1393 ثبت ملی شده است و ایران یکی از خوش رنگ و بوترین نرگسهای دنیا را در خود پرورش میدهد اما آنچه مهم است این است که از این فرصت چه بهرهای بردهایم؟