حمل‌ونقل ریلی یکی از ارزان‌ترین و در عین‌حال امن‌ترین روش‌ها در صنعت حمل‌ونقل زمینی است. قطارها می‌توانند تعداد زیادی مسافر و مقدار زیادی بار را جابه‌جا کنند و تلفات‌شان بسیار کمتر از انواع دیگر حمل‌ونقل زمینی است. از دیگر مزایای حمل‌ونقل ریلی نسبت به دیگر روش‌های حمل‌ونقل می‌توان به راحتی و آسایش مسافران، امکان استفاده از زمان در طول سفر، سرعت مناسب مخصوصاً در قطارهای برقی، ارزان بودن حمل بار به‌خصوص بارهای با حجم و وزن زیاد در مقایسه با سایر وسایل حمل‌ونقل و ارزان بودن حمل مسافر مخصوصاً در مقایسه با هواپیما و خودروی شخصی (با قیمت واقعی سوخت) اشاره کرد.گردشگری راه‌آهن یکی از انواع گردشگری است که در آن قطار و راه‌آهن فقط وسیله‌ی حمل‌ونقل و جابه‌جایی به‌حساب نمی‌آید، بلکه خودِ راه‌آهن، زیبایی‌ها، جاذبه‌ها و بناها در طول مسیر آن، تاریخ ساخت خط سراسری، فرهنگ و تأثیرات اجتماعیِ شکل‌گرفته در اطراف آن و هرچه به خط آهن، ایستگاه، تجهیزات و قطار مربوط می‌شود، موضوع اصلی گردشگری است…

راه آهن سراسری؛ نخستین میراث صنعتی ایران در یونسکو

شقایق فتحعلی زاده

…از این زمان تا ۱۲۹۲ ساخت راه‌آهن در ایران به علت معاهده‌ای متوقف گردید. براساس این معاهده که در هجدهم آبان ۱۲۶۹ مابین ناصرالدین‌شاه قاجار و روسیه‌ی تزاری امضا شد، ایران تا ده سال از ساخت راه‌آهن منع می‌شد. این محدودیت در ۹ سال بعد، برابر با شروط وام شصت میلیون فرانکی روسیه با دست‌خط مظفرالدین‌شاه برای ده سال دیگر تمدید شد.ساخت راه‌آهن در ایران تا یک سال پیش از جنگ جهانی اول به تعویق افتاد. در این سال، بانک استقراضی روسیه امتیاز ساخت راه‌آهن جلفا به تبریز و صوفیان به شرفخانه را به‌دست آورد که پس از جنگ جهانی اول آن‌را به روسیه‌ی تزاری واگذار کرد که راه‌آهن تبریز به جلفا را به‌طول ۱۴۹ کیلومتر برای ارتش خود ساخت و در سال ۱۲۹۵ به بهره‌برداری رساند. سرانجام این خط راه‌آهن خواندنی است؛ زیرا با پایان جنگ جهانی بر پایه‌ی عهدنامه‌ی مودت، شوروی خط راه‌آهن را با تمام متعلقاتش به ایران واگذار کرد اما ایران به‌دلیل نداشتن لوکوموتیو نتوانست از آن استفاده کنه تا آنکه در ۲۴ اردیبهشت ۱۳۰۴ بودجه‌ای برای خرید لوکوموتیو در نظر گرفته شد و این خط راه‌آهن مورد استفاده قرار گرفت. این راه‌آهن، نخستین مسیر از خطوط آهن است و تنها خط برقی کشور می‌باشد که اکنون در کشور بهره‌برداری می‌شود…

قدیمی ترین ایستگاههای راه آهن ایران

مناسادات هاشمیان

…یکی از قدیمی‌ترین ایستگاه‌های ایران است که در مهرماه سال ۱۳۰۶ هجری خورشیدی، در طی پروژه‌ی احداث راه‌آهن سراسری ایران ساخته شد. امروزه این ایستگاه در جنوب شهر تهران در میدان راه‌آهن قرار دارد و یکی از مهم‌ترین ایستگاه‌های کشور محسوب می‌شود. این ایستگاه در اسفندماه ۱۳۷۹ در فهرست میراث ملی کشور به ثبت رسید. وسعت این ایستگاه حدود ۱۷۴ هکتار است و مساحتی در حدود ۳۰ هزار متر مربع به ایستگاه مسافری اختصاص دارد که شامل سالن انتظار و ۷ سکوی مسافری است. معمار این بنا، یک طراح اوکراینی به‌نام ولادیسلاو ولادیسلاوویچ است که آن را با الهام از معماری ایران باستان طراحی کرده است. ورودی ایستگاه مرکزی، طراحی گسترده‌ای دارد که از طریق ورودی بزرگ، پنجره‌ها، بازشو‌ها و جرزها مشخص است. در سرتاسر این بنا یک هماهنگی خاصی وجود دارد که فارغ از سفر، هارمونی خاصی را در دید هر بیننده‌ای به‌وجود می‌آورد. این ایستگاه، از پی تا سقف با مصالحی چون آهن و سیمان ساخته شده و پنجره‌های آن از برنز و آهن است. نمای خارجی آن نیز با سنگ سفید تزیین شده که از معدن سنگ پل سفید، استخراج شده است…

راه وصال؛ پل های معروف راه آهن ایران

زهرا زند

…از بزرگ‌ترین پُل‌های راه‌آهن سراسری ایران می‌توان «وِرِسک» در ۲۷ کیلومتری جنوب شهر پُل سفید در شهرستان سوادکوه مازندران را نام برد. سال ۱۳۱۲ هجری خورشیدی، شرکت دانمارکی «کامپساکس» کار بزرگ خود را برای ساخت خط آهنی از میان کوه‌های سخت‌گذر البرز آغاز کرد. سخت‌گذر بودن کوه‌های البرز، شیب تند کوهستان‌های آن و نیز وجود دره‌ی وِرِسک نشان از سختی کار داشت. پُلی با دهانه‌ای بزرگ در مسیری به‌شکل سه پُله طراحی شد که بعدها به سه خط طلا معروف شد. پس از بررسی‌های لازم، کار ساخت پُل رسماً در پاییز ۱۳۱۳ آغاز شد. این پُل در اردیبهشت‌ماه ۱۳۱۵ توسط رضاشاه پهلوی افتتاح گردید. وِرِسک در ارتفاع ۱۱۰ متری از ته دره قرار دارد و با دهانه‌ی ۶۶ متری، پُل ارتباطی میان راه‌آهن سراسری تهران – شمال به‌شمار می‌رود و تنها قطارها مجاز به عبور از روی آن هستند. در زمان جنگ جهانی اول، این پُل یکی از پررفت‌وآمدترین پُل‌های ایران بود. به‌همین دلیل این پُل به «پُل پیروزی» لقب گرفت. وِرِسک با ۸۶ متر طول با ابزارهای ساده‌ای مانند دینامیت و دریل دستی ساخته شده است. مواد به‌کاررفته در آن هم از ملات غیرمسلح مانند سیمان، شن و آجر است و هیچ‌گونه سازه‌ی فلزی در ساخت آن به‌کار نرفته است. این پُل در سال ۱۳۵۶، با شماره‌ی ثبت ۱۵۳۴ در فهرست آثار ملی قرار گرفت. همچنین، این پُل در کتاب رکورد گینس، در بخش پُل‌های با ارتفاع بیش از ۶۱ متر به ثبت رسیده است…

گاه نامه ویکی تماس شماره 173 - ویکی ایران 1 - 58965

مجله اینترنتی ویکی تماس

شماره 173 – ویکی ایران
نسخه کامل گاه‌نامه را از اینجا تهیه نمائید

3 بعدی ورق بزنید

خرید نسخه PDF

جشن های شهریورماه؛ جشن هایی از جنس آفرینش و آتش و خزان

الناز درویشی

…روز چهارم از ماه شهریور (۳۰ امرداد تقویم خیامی) جشن شهریورگان برگزار می‌شده. در این روز آتش‌های بزرگ می‌افروختند و عبادت خدا و ستایش او را زیاد می‌کردند. در این روز برای خوردن و شادمانی دور آتش جمع می‌شدند. آتورپات نیز در مورد این روز می‌گوید «به شهریور روز شاد باش»؛ زیرا شادی ویژه‌ی مردمانی است که پادشاه گزیده‌ی خوب داشته باشند.در باب برگزاری جشن شهریورگان، اطلاعات زیادی در دست نیست و در منابع کهن تاریخی نیز چندان از آن سخن نگفته‌اند. آگاهی محدودی که از این جشن در معدود متون و کتب تاریخی باقی مانده، حکایت از جشن و شادی، آتش‌افروزی و ستایش نعمت‌ها و شکرگزاری به درگاه پروردگار دارد. امروزه بقایای این جشن نیز در میان زرتشتیان به‌دست فراموشی سپرده شده و گفته می‌شود که تنها برخی از خانواده‌های قدیمی در کرمان و آن هم بسیار محدود، به برگزاری آیین‌های جشن باستانی شهریورگان می‌پردازند.البته باید توجه داشت که این ماه، زمان جمع‌آوری کشت و زرع بوده و از آنجایی‌که حصول نتیجه در هر کاری شادی‌بخش است، کشاورزان، شهریورگان را به مناسبت نتیجه گرفتن از نعمات کشاورزی و جمع‌آوری محصولات و به‌عنوان «جشن سر خرمن» به جشن و شادی و پایکوبی مشغول می‌شدند و آن را بهترین جشن خود می‌دانستند. علاوه بر آن، پاییزکاری نیز در همین ماه آغاز شده و شهریورگان را آغاز فصل تازه‌ای در کشت و زرع می‌دانند و احترام بسیاری برای آن قایل بوده و با شادی و سرور و جشن به استقبال سال کشت جدید می‌رفتند…

دستبند زرین زیویه؛ نماد هنر، زیبایی و قدمت باستان

زهرا زند

…استفاده از زیورآلات در زیباتر شدن استایل به قرن‌های گذشته باز می‌گردد. جواهرات و زیوآلات نه‌تنها در صنعت مد و فشن، بلکه در تاریخ، فرهنگ و اجتماع سراسر دنیا اهمیت بسیاری داشته است. با نگاهی مختصر به تاریخ بشر، متوجه می‌شوید که غنیمت بیشتر جنگ‌ها در سراسر دنیا، جواهرات، زیورآلات و سنگ‌های قیمتی و باارزش بوده است. اما زیورآلاتی همچون گوشواره، دستبند، گردنبند و انگشتر در صنعت مد و فشن همچنان ثابت است و طرفداران بسیاری در سراسر دنیا در میان زنان و مردان دارند. در گذشته استفاده از جواهرات و زیورآلات، نمادی از طبقه‌ی اجتماعی و رفاه محسوب می‌شده است. طلا یکی از زیباترین و شناخته‌شده‌ترین فلزات ساخته‌شده به دست انسان است که از پیدایش آن تا به امروز در زمینه‌های بسیاری مورد استقبال مردم قرار گرفته است. دستبندها، بخش مهمی از زیورآلات هستند که به‌خاطر زیبایی و جلوه‌ی خاصی که به دست می‌بخشند، همواره مورد توجه ویژه قرار داشته است. استفاده از دستبند، تاریخچه‌ای به درازای قدیمی‌ترین تمدن‌های بشری دارد. چرا که از دیرباز، این دستبندها در جنس‌های مختلف از استخوان و عاج فیل و چوب و چرم گرفته تا انواع فلزات و سنگ‌های قیمتی و با کاربردهای مختلف از جمله نشان مقام اجتماعی و سیاسی، نمادی مذهبی و دینی، نشان شجاعت، همسویی با شانس و اقبال و… مورد استفاده قرار می‌گرفتند…

سید محمدحسین بهجت تبریزی؛ شهریار ملی و ادبی ایران

الناز درویشی

…او نخستین شعر خود را در چهار سالگی به زبان ترکی آذربایجانی سرود. بی‌شک سرایش این شعر کودکانه، گواه نبوغ و قریحه‌ی شگفت‌انگیز او بود.شهریار شرح حال دوران کودکی خود را در اشعار ترکی خود بسیار زیبا، تأثیرگذار و روان به‌تصویر کشیده است. در اشعار شهریار جنبه‌های معنوی و مذهبی به‌وضوح مشاهده می‌شود. او روحیات حساس و لطیفی داشت و به فروتنی و تواضع مشهور بود. روح شهریار با هنر عجین شده بود و علاوه بر شعر، در موسیقی و خطاطی نیز دستی داشت. شهریار در جوانی یکی از نوازنده‌های بنام سه‌تار بود و در این زمینه چنان تبحر داشت که اشک استاد خود ابوالحسن صبا را جاری می‌کرد. اما پس از مدتی نوازندگی سه تار را هم رها کرد. شهریار در ایام جوانی و تحصیل گرفتار عشق نافرجام و پرشرری گردید. عشق شهریار به حدی بود که او در آستانه‌ی فارغ‌التحصیلی از دانشکده‌ی پزشکی قرارداد و درس و بحث را رها کرد و دل در گرو عشقی نافرجام گذارد:..