نگاهی بر آنچه در این شماره خواهید خواند
سواحل جنوبی ایران، سواحلی برای زمستان
محمد انصاری
همهی ما شاید با شروع فصل تابستان، برنامهریزی برای استراحت و تفریح در سواحل و شنا در دریا را مدنظر قرار میدهیم. شهرهای ساحلی در همهجای دنیا از اوایل بهار برنامهریزی برای پذیرش گردشگران تابستانی را آغاز میکنند، ریزورت هتلها سواحل را برای آفتاب گرفتن و تفریحات دریایی مهیا میسازند، پوسترهای تبلیغاتی گردشگری و هتلها پر از رنگ و لعاب میوههای استوایی میشود و سلفیهای اصطلاحاً لب دریایی که با عینک آفتابیهای جورواجور و کلاههای حصیری آفتابگیر ودمپایی لاانگشتی منتشر میشود.یکی از انواع گردشگری طبیعتگرا، گردشگری ساحلی است. مفهوم گردشگری ساحلی طیف کاملی از گردشگری، فراغت و فعالیتهای تفریحی را که در نواحی ساحلی و آبهای نزدیک ساحل روی میدهد، در بر میگیرد. بر این اساس، عرضهی محصولات گردشگری ساحلی شامل اسکان، پذیرایی، خوراک و… را شامل میشود.در میان گونههای مختلف گردشگری، گردشگری ساحلی و تفریحی در سه دههی اخیر بیشترین رشد را داشته است. براساس دادههای کمیسیون اروپا، ۱۳ درصد اروپاییان در تعطیلات علاقهمند هستند که به ساحل بروند. بیش از ۲۰۰۰ مقصد گردشگری ساحلی در حال حاضر در جهان فعال است. براساس آمار سازمان جهانی گردشگردی، ۱۲ مقصد از ۱۰ مقصد برتر جاذبهی گردشگری جهان در سواحل بودهاند. از مجموع ۲۰.۹ میلیون گردشگر ایالات متحدهی آمریکا، ۷۴ درصد آنها از سواحل فلوریدا، کالیفورنیا و نیویورک دیدن کردهاند که ۸۵ درصد عواید گردشگری این کشور از این منطقه حاصل شده است. همچنین ۸۰ درصد گردشگران واردشده به اسپانیا بهعنوان دومین قطب گردشگری جهان، به سواحل دریای مدیترانه (كاتالونيا، والنسیا و اندلوسيا)، و دو گروه جزایر اقیانوس اطلس (قناری و بالیاری) رفتهاند…
قلعهی پرتغالــیها
مناسادات هاشمیان
…بهدلیل گذشتهی تاریخی، در میان سه قلعهی استان هرمزگان، قلعهی پرتغالیهای بندرهرمز از اهمیت ویژهای برخوردار است. این قلعه مرکز فرماندهی پرتغالیها در خلیج فارس بوده و همین مسأله سبب شده است که جایگاه ویژهای در جنوب ایران داشته باشد. قلعهی پرتغالیها در حاشیهی بندرهرمز و در کنار آبهای خلیج فارس با موقعیتی استراتژیک ساخته شده است. قلعهی هرمز با 20 هزار مترمربع مساحت، از شاخصترین قلعههای جزایر جنوب ایران محسوب میشود که ساخت آن بهخاطر تراش دادن سنگهای عظیم مرجانی بهمدت ۳۰ سال طول کشیده است.پرتغالیها در زمان اشغال ایران این ساختمانها را برای اسکان نظامیان و اغلب در فاصلهای کوتاه از بندرگاههای اصلی میساختند. قلعهی ۵۰۰ سالهی پرتغالیهای هرمز یکی از قلعههای باقیمانده از دوران اشغال سواحل خلیج فارس توسط پرتغالیها محسوب میشود که قدمت آن به عصر صفوی برمیگردد. این قلعه یکی از سالمترین قلعههای این دوران بهشمار میآید که در منطقهی استراتژیک و مهم هرمز احداث شده است. علاوه بر این جزیره، در مناطقی چون قشم، کنگ، عمان و راسالخیمه قلعههایی در این دوره احداث شده است. این قلعه بهمنظور حفظ و حراست از متصرفات پرتغالیها در اقیانوس هند و خلیج فارس بنا شده و علاهبر کارکرد نظامی، محل سکونت خانوادههای آنها نیز بوده است. گفته میشود سه تا پنج هزار نفر پرتغالی در این قلعه حضور داشتهاند…
معرفی بهترین سـواحل گردشگری جنوب ایران
شقایق فتحعلیزاده
…ویژگیهای طبیعی و خاص جزیرهی هرمز، آن را به نگین زیبای خاورمیانه تبدیل کرده است. این جزیره تاریخ زمینشناسی طولانی و پرفراز و نشیبی را بهخود دیده است تا امروزه بتواند در اوج زیبایی، دلربایی کند. جزیرهی هرمز بهشت زمینشناسان است و شگفتیهای بسیاری را در دل خود دارد. سطح جزیرهی هرمز از طبقههای رسوبی، آتشفشانی و نمکی پوشیده شده است. این جزیره با کوههای رنگی و بینظیر، هر گردشگری را به سوی خود جذب میکند. وسعت کم جزیرهی هرمز و جاذبههای طبیعی متعدد آن سبب میشود تا بازدیدکنندگان در زمان کم، طبیعتگردی پرباری داشته باشند. جزیرهی هرمز درواقع یک گنبد نمکی فعال است. حضور پررنگ نمک در خاک هرمز سبب شده است تا از نظر پوشش گیاهی ضعیف باشد. اما زیباییهای آن در ابعاد دیگر بسیار است. خاک ساحل در هنگام صبح زیبایی بیشتری دارد و زاویهی تابش خورشید سبب درخشش آن میشود. دلیل برق زدن خاک جزیرهی هرمز وجود کانیهای آذرین، میکا و سیلیس است. این عناصر که حاصل فعالیتهای آتشفشانی هستند همچون اکلیل زیر نور آفتاب میدرخشند. سواحل جزیره رنگارنگ هرمز صخرهای و ماسهای هستند و از زیباترین سواحل جنوبی کشور بهشمار میروند. در بسیاری از این مکانها دسترسی به قایق و شناور وجود ندارد و همین امر آنها را به مکانهایی دنج و آرام تبدیل کرده است. ساحل سرخ، گوشهای از طبیعت منحصربه فرد جزیره هرمز است…
تنگههای بوچیر و شوتاریکو معجـــــزههای طبیعت
زهرازند
…استان هرمزگان در همسایگی خلیج فارس و در شمال تنگهی هرمز قرار دارد. این استان با بنادر استراتژیک و مهمی همانند بندرلنگه و بندرعباس و جزایری مانند کیش، قشم، ابوموسی، هنگام و… شناخته میشود. شهرستان پارسیان یکی از جزایر و بندرهای استان هرمزگان در فاصلهی 404 کیلومتری از مرکز بندرعباس و در 220 کیلومتری از بندرلنگه قرار گرفته است. پارسیان آبوهوای به مراتب مطلوبتر و معتدلتری نسبت به سایر شهرها و روستاهای این استان دارد. پارسیان دریا و کوه و دشت را در کنار هم دارد. این منطقه پر از چشمههای پرآب و جوشان، مزارع سرسبز، روستاهای آباد و نخلستانهای زیبا است. شهرستان پارسیان از دو بخش اصلی «کوشکنار» و «مرکزی» تشکیل شده و شهرهای اصلی آن «پارسیان»، «کوشکنار» و «دشتی» هستند. چهار دهستان «بوچیر»، «بهدشت»، «کوشکنار» و «مهرگان»، چشمهها و باغها و طبیعت بکر فراوانی دارند. از جمله جاذبههای شهر پارسیان می توان به ساحل زیبای بندر بوستانو، ساحل نیرم، بندر تِبِن، چشمهی تنگهبردول، چشمهی تنگهسریدون (سیرودان)، چشمهی شمس، چشمهی تنگآبدبه، چشمهی فاریاب، چشمهی بنوسرکوه، گاله مزرو و زاخر در برکهی دوکای آبدان و آبشار چله، طبیعت سرکوه شنبه در ارتفاعات روستای فومستان، طبیعت تمبو، آسیابهای آبی فاریاب و آسیاب فومستان اشاره کرد. این منطقه بهدلیل قرار گرفتن در جوار خلیج فارس و شرایط آبوهوایی مناسب ظرفیتهای فراوانی در بخش کشاورزی دارد و مردم بیشتر به کشاورزی، صیادی و تجارت مشغول هستند. نخلستانهای گسترده و سرسبز یکی از ویژگیهای طبیعی و خاص منطقهی پارسیان محسوب میشود. پارسیان از سمت شمال به شهرستانهای مُهر و لامِرد (استان فارس)، از جنوب به خلیج فارس، از غرب به شهرستان عسلویه (استان بوشهر) و از شرق به بخش شیبکوه از توابع شهرستان بندرلنگه در استان هرمزگان محدود میشود…


مجله اینترنتی ویکی تماس
شماره 176 – ویکی ایران
نسخه کامل گاهنامه را از اینجا تهیه نمائید
موزهی مردمشناسی خلیــج فارس
الناز درویشی
از دیرباز و در جوامع مختلف، صاحبان هویتهای گوناگون، شیوههای متنوعی را برای نمایش هویت خود بهکار میگرفتند. با تأمل در فرهنگهای گوناگون میتوان به حفظ، نگهداری و انتقال آنها از طرق گوناگون اشاره نمود. در این میان، موزهها مکانهایی معنادار برای ارائه و نمایش هویت فرهنگی هستند که بهصورتی نمادین عمل میکنند. از سویی، فرهنگهای گوناگون، متأثر از نوعی جهانی شدن یکرنگکننده که آنها را تحتالشعاع قرار داده، برای تمایزبخشی میان خود و دیگری به تکاپو افتادهاند. موزهی بزرگ مردمشناسی خلیج فارس و مشخصاً بندرعباس یکی از بزرگترین موزههای مردمشناسی ایران محسوب میشود. بنای این موزه با بهرهگیری از معماری سنتی هرمزگان در محوطهی تاریخی برکههای باران ساخته شده و در اسفند ماه 1386 افتتاح گردید. ساختمان این موزه نمونهای ارزشمند از معماری جنوب ایران است و دیوارهای پشتبند، در و پنجرههای چوبی و بادگیر (نورگیر مرکزی) از عناصر باارزش آن با الهام از معماری سنتی این منطقه بهشمار میرود. این موزه بهدلیل قرار گرفتن در سایت تاریخی و ثبتشدهی برکههای باران، پتانسیلهای ارزشمندی برای ایجاد یک پارک موزهی فعال در بندرعباس به وجود آورده است. موزهی مردمشناسی بندرعباس در سه طبقه، با زیربنای ۲۴۰۰ مترمربع در سه بخش مردمشناسی، تاریخی و نمایشگاه و با الگوی معماری سنتی استان هرمزگان ساخته شده است. در حال حاضر ۲۵۰۰ شیء باستانی، متعلق به هزارهی سوم پیش از میلاد تا دورهی پهلوی در این موزه نگهداری میشود…
دو نمونه از دوختهای تزیینــی جنوب ایران
رقیه آقابالازاده
…در روستاهای شهرهای یادشدهی جنوب، کمتر خانوادهای را میتوان یافت که زنان و دختران آن با هنر گلابتوندوزی آشنایی نداشته باشند. در کلیهی مناطق استان هرمزگان و مخصوصاً میناب استفاده از شلوارهای زنانه با دمپای زریدوزی شده مرسوم است. همچنین پیراهنهای زنانه با سر آستین و پیشسینه و دور یقهی گلابتوندوزیشده رواج دارد. مرسوم این است که تولیدکنندگان پس از گرفتن سفارش ابتدا پارچه را که معمولاً از جنس کرپناز و شالمز یا پلیاستر و در رنگهای سبز، مشکی، زرد، آبی، فیروزهای و نارنجی است برمبنای الگوی مورد درخواست مشتری بریده و سپس با کاربنهای رنگی، نقش درخواستی سفارشدهنده را روی آن کپی می کند. وسایل مورد نیاز در زریدوزی عبارتاند از: قلاب، کم یا کمه (کارگاه: دو قطعه چوب دایرهای شکل که روی یکدیگر قرار میگیرند و قطر دایرهی بیرونی با یک پیچ کم و زیاد میشود)، پارچه، کاغذ پوستی، و گلابتون که پیشتر از جنس طلا و به اصطلاح عیاردار بود و اکنون نخهای روکشدار فلزی در رنگهای طلایی و نقرهای است…