…معمولا با شروع زمستان در کشور ما آمار سفر کاهش می یابد و گاها سفرها به نقاط گرمسیر کشور سرازیر می شود، مقاصدی مانند شهرهای جنوبی از نیمه های پاییز تا اوایل اسفند اوصولا مقاصد جذاب تری بدلیل آب و هوای معتدلی که در این زمان از سال از آن برخوردارند و بهره مندی از آب های نیلگون خلیج فارس و دریای عمان که امکان برخورداری از تفریحات دریایی را برای مسافرانی که گاها در فصول دیگر سال بدلیل گرمای شدید این مناطق و آب وهوای شرجی آن ترجیحا مناطق معتدل تری را برای سفر انتخاب می کنند، جز مقاصد مسافر پذیرتر نسبت به دیگر مناطق کشور هستند. این در حالی است که بارها و بارها شنیده ایم و گفته ایم که ایران کشوری با آب و هوای چهار فصل در تمامی روزهای سال که امکان حضور در مناطق برف گیر و آفتاب گرفتن در ساحل دریا در آن فقط حداکثر با ۲ ساعت پرواز در آن وجود دارد. اما هر چه متولیان و فعالان گردشگری و مردم در استفاده از طبیعت بهاری و تابستانی مناطق مختلف کشور اصطلاحا از آن ور بوم افتاده اند در استفاده از جذابیت های زمستانی سفر به مناطق سردسیر کشور عقب مانده ایم و گویا با شروع فصل زمستان به میزان قابل توجهی فعالین و متولیان گردشگری کشور به خواب زمستانی می روند…

سده، بزرگترین جشن آتش

الناز درویشی

…چندین وجه تسمیه‌ای برای جشن سده وجود دارد. بیشتر افراد صاحب نظر نام سده را برگرفته از صد می‌دانند. در این باره ابوریحان بیرونی آورده است: «سبب نام سده این است که از جشن سده تا نوروز پنجاه روز و پنجاه شب مانده است. یعنی بیست روز از بهمن و سی روز از اسفند ماه که پنجاه شبانه روز و یک سده‌گاه است». نظر دیگر این است که سده معرف صدمین روز زمستان از تقویم کهن است، تقویمی که سال را به دو فصل: تابستان هفت ماهه (فروردین تا پایان مهر) و زمستان پنج ماهه (آبان تا پایان اسفند)، پس طبق این تقویم دهم بهمن صد روز از زمستان سخت می‌گذشت جشن به پا می‌کردند؛ برخی نیز بر این باور هستند که از جشن سده تا برداشت غلات در اردیبهشت ماه صد روز مانده است. البته دلیل دیگری که برای نامگذاری این جشن ذکر شده است، تعداد فرزندان کیومرث به صد رسیده جشنی بزرگ بر پا کرده و آتش فراوان آفروخته است.فردوسی زنده کننده و زنده دارنده تاریخ و فرهنگ اساطیری این جشن را به ماجرای پیدایش آتش توسط هوشنگ پادشاه پیشدادی نسبت داده:شب آمد برافروخت آتش چو کوه / همان شاه در گرد او با گروهیکی جشن کرد آن شب و باده خورد / «سده» نام آن جشن فرخنده کرد…

تکوک زرین هخامنشی

شقایق فتحعلی زاده

…تاریخچه ساخت تکوک‌ها به هزاره چهارم قبل از میلاد می‌رسد. از هزاره دوم قبل از میلاد به بعد، نوع خاصی از ظروف سفالی به اشکال حیوان و انسان به تدریج از شمال ایران و توسط اقوام مهاجم شمالی وارد شد و تمام ایران را در بر گرفت. در طول دوران حکومت مادها، هنر تکوک سازی پیشرفت بسیار کرد و در دوران هخامنشیان به اوج خود رسید. البته اغلب این تکوک‌ها با توجه به قدرت اقتصادی هخامنشیان از جنس فلزات گرانبها مانند طلا و نقره ساخته می‌شدند و سهم ظروف سفالی بسیار کم و ناچیز بود.در تکوک‌های حیوان شکل دوره هخامنشی که از سفال، فلز، سنگ، شیشه و بدل چینی ساخته شده تفکیک عوامل ایرانی بسیار دشوار است. هیچ ظرفی از این نوع در تخت جمشید به تصویر درنیامده است. اما هافمن نشان داده که در بین غنایمی که در سال ۴۷۹ قبل از میلاد در آتن به نمایش گذاشته شد، تکوک‌های هخامنشی از فلزات گرانبها بود که پس از شکست هخامنشیان از یونانیان به دست آنان افتاد. بنا به گفته هافمن این تکوک‌ها بر سفالگری یونان تاثیر گذاشت. به منظور شناسایی خاستگاه و محل تولید تکوک‌ها در مجموعه ظروف هخامنشی باید آنها را به گروه‌های زیر تقسیم‌بندی کرد:الف: فنجان با سر حیوانی، استوانه‌ای سطل شکل که از سر و گردنی حیوان مانند تشکیل شده است.ب: تکوک شاخ گل، ساغرهایی که قسمت قدامی آنها حیوان شکل است…

میل اژدها

شقایق فتحعلی زاده

…آتشگاه و پرستشگاه در معابد پارتی در فضای باز بوده است. برای نمونه می‌توان به معبد کنگاور اشاره کرد. میل اژدها جزو معدود آثاری است که اهمیت آتشگاه و معبد را در دوره پارتی مشخص می‌سازد. این میل در دره‌ای فاقد آبادی در کنار کوه تنگ کله و در کنار یکی از راه‌های مهم باستانی و در دامنه کوهی سنگلاخ و نسبتاً سرسبز قرار دارد. میل اژدها یکی از معدود مناره‌هایی است که از دوران پیش‌ از اسلام باقی مانده و گریشمن می‌گوید: این آتشکده بنایی است که از روی معبد‌های برجی شکل هخامنشی پاسارگاد و نقش‌رستم به نسبت خیلی کوچکتر ساخته شده است. این اثر، برج سنگی چهار گوش معظم و منظمی است و تقریباً ثلث کعبه‌زرتشت است. بلندای برج بیش از هفت متر و پهنای هر بدنه آن در بالا ۲۸/۳ متر و در پایین ۴ متر است و از سنگ رگه سفید به طول‌های مختلف بسیار دقیق، منظم و با مهارت ساخته شده است. در قسمت بالایی برج، پلکانی به بلندی ۱/۱۰متر و پهنای ۵۹سانتی متر قرار دارد…

گاه نامه ویکی تماس شماره 78 - ویکی ایران 1 - 57792

مجله اینترنتی ویکی تماس

شماره 78 – ویکی ایران
نسخه کامل گاه‌نامه را از اینجا تهیه نمائید

3 بعدی ورق بزنید

خرید نسخه PDF

سفر به وقت عطر نرگس ها

سیمین ثقفی

پائیز که می‌شود عاشقانه‌ها کم‌کم با گام‌های فصل، رنگ عوض می‌کنند و عطر و بوی نرگس‌ها را به خود می‌گیرند و کیست که نخواهد با دسته‌ای از گل‌های نرگس در دست راهی خانه شود تا خود را دعوت کند به ضیافت رنگ و عطر و زیبایی …حکایت ردپای گل‌های نرگس در تاریخ و فرهنگ و هنر این سرزمین به روزگارانی کهن می‌رسد؛ پیش از هخامنشیان، یا در پارسه و یا به صورت نقش و نگار بر دگمه‌های پیراهن و تابوت طلایی یافت شده آن شاهزاده عیلامی در جنوب کشور.و از آن زمان تا به حال حضور نرگس‌زارها از خوزستان و فارس گسترده‌تر شده و در دیگر استان‌های کشور هم دیده می‌شوند. گلی که به آسانی کاشته می‌شود، پیازش تا چند سال در خاک دوام دارد و گل می‌دهد، آب زیادی نیاز ندارد و کسب و کار عده زیادی را رونق می‌دهد، حالا از جنوب و غرب تا شرق و شمال کشور دیده می‌شود.امروزه هکتارها دشت و باغ در بخش‌هایی از استان‌های فارس، خوزستان، مازندران، کرمان، ایلام، خراسان جنوبی، لرستان، سمنان، البرز، گلستان، تهران و بخش‌هایی از همدان و مرکزی زیر کشت نرگس قرار دارند. همین گستردگی، ایران را در رتبه سوم تولید نرگس در دنیا قرار می‌دهد. کشورهای اروپایی مثل بریتانیا، هلند، اسپانیا، پرتغال، ترکیه، همینطور شمال آفریقا و ایالات متحده هم از انواع نرگس بی نصیب نمانده‌اند و گفته می‌شود این گل از طریق ایتالیا به آسیای میانه و بعد به چین هم رسیده است…

گفت و گو با سهند عقدایی

تحریریه مجله

…ایران پیستهای اسکی فراوانی دارد؛ پیست «دیزین» با هفت و نیم کیلومتر طول یکی از پیست‌های بلند و معروف جهان است و پیست‌های دیگر که در استان تهران یا استان‌های دیگر وجود دارند؛ از پیست دربندسر گرفته تا پیست سبلان، پیست کوه‌های زاگرس سمت یاسوج یا خیلی جاهای دیگر که پیست اسکی درست شده است.این امکانات موجود است اما ضعفی که ایران در همین حوزه اسکی دارد این است که در کنار پیست‌ها اقامتگاه درست نشده و جالب است بگویم که ساخت یک اقامتگاه سه یا چهارستاره در کنار یک پیست اسکی شاید بیشتر از بیست درصد هزینه ساخت پیست نباشد چون پناهگاه پائین‌ترین نقطه پیست ساخته می‌شود ولی برای پیست باید جاده‌سازی وسیعی انجام شود و برای تله کابین یا تله اسکی دکل‌های متعدد وسط شیب‌های مختلف ساخته شود که اینها خیلی هزینه برتر هستند. بنابراین نبود اقامتگاه در اطراف اغلب پیست‌ها یکی از مشکلات است. شاید تنها پیست دیزین باشد که دو اقامتگاه قدیمی «هتل دیزین» و «هتل گاجره» را در اطراف خود دارد که آنها هم اقامتگاه‌های فرسوده‌ای هستند و این باعث می‌شود که این پیست‌هایی که اقامتگاه ندارند بیشتر مقصد گردشگران محلی باشند. یعنی افرادی که خانه‌هایشان نزدیک هست صبح راه بیافتند بروند آنجا اسکی کنند و شب هم برگردند بروند خانه‌هایشان یا مثلا در روستای دیزین خانه‌های محلی اجاره داده می‌شوند که چندان مناسب مشتریان و گردشگران اسکی نیست. همین مساله باعث شده که نتوانیم گردشگر ورودی زیادی برای پیست‌های اسکی ایران داشته باشیم و حتی گردشگر داخلی که بخواهد از شهر دیگر بیاید، برایش هتلی وجود ندارد…

آبشارهای یخی ایران

رباب آقابالازاده

…آبشار یخی نوا یکی از پدیده‌های شگفت انگیز ایران است که در استان مازندران و در بخش لاریجان و آمل قرار دارد. این آبشار در بیشتر طول سال یخ زده است، مگر مدت کوتاهی در تابستان که همان باریکه آب نیز یخ زده و بر قطر یخ اضافه می‌شود، ۸ متر ارتفاع و سه متر ضخامت دارد و به قله دماوند نزدیک است و مرتفع‌ترین آبشار ایران به شمار می‌آید.یخ‌های روی آبشار یک دست نیستند و به صورت قندیل‌هایی روی هم قرار گرفته‌اند، همین قندیل‌های یخی بزرگ شکوه خاصی به این آبشار می‌دهد. آبشار در نزدیکی ده نوا و کنارمجان قرار داد. در فصل زمستان برای رسیدن به این آبشار به تجهیزات فنی و تیم حرفه‌ای نیاز است. در بهار و تابستان می‌توان به راحتی به این مکان آمد و از زیبایی آن لذت برد…

پیست، مکانی برای بهترین تفریحات برفی

زهرا زند

…پیست اسکی الوند یا تاریک دره به عنوان یکی از پیست‌های بین المللی کشور به طول ۱۶۰۰ متر در ۱۰ کیلومتری جنوب‌غربی جاده گنج‌نامه در شهر همدان و در دامنه‌های کوه‌های الوند قرارگرفته است. درسال ۱۳۶۴ افتتاح شد و مجهز به سه دستگاه تله اسکی، تله سیژ، خوابگاه، رستوران، مدرسه اسکی، تاسیسات برق اضطراری می‌باشد. این پیست سومین پیست مطرح کشور بعد از پیست شمشک و دیزین است ارتفاع پیست اسکی از ۲۴۵۰ متر شروع شده و حداکثر تا ۳۰۰۰ متری ادارمه دارد از لحاظ دسترسی نزدیکترین پیست اسکی درکشور به نقطه شهری می‌باشد که در فصل تابستان دارای پیست چمن نیزهست. بلندترین قله نزدیک به پیست اسکی ۳۴۰۰ مترارتفاع دارد، از نظرشرایط آب و هوایی این پیست زمستان‌های بسیار پر برف و سرد و تابستان‌های بسیار خنک و هوای مطبوعی دارد. آغاز کار پیست از آذرماه تا فروردین ماه است…

ممقان دوزی یا آی دوزی

ُتکتم آقابالازاده

…در سوزن‌دوزی ممقان همانند اغلب صنایع دستی کشور موارد و مصالح زیادی استفاده نمی‌شود و وساطیل به کار رفته عبارتند از: سوزن چهار سانتی، انگشتانه خیاطی، کاغذ یا لایه چسبی، پارچه دبیت، متقال، نخ‌های رنگی «ویسکوز» یا «استات» و آستر. طرح سوزن دوزان عموماً ذهنی و از محیط طبیعی اطراف الهام گرفته می‌شد که البته بیشتر گل و بوته‌های تمثیلی بود؛ اما امروزه هنرمندان برای متناسب بودن اندازه تمام اشکال از کاربن استفاده می‌کنند.برای شروع کار ابتدا پارچه‌ها به شکل و اندازه مورد نظر برش داده می‌شود، لازم به ذکر است که روزنامه و متقال اندازه هم باشند و دبیت و آستر از طرفین باید حدود ۲ سانتی‌متر بزرگتر باشد. آستر در انتهای دوخت به پشت کار دوخته می‌شود. روزنامه و یا کاغذ را بین متقال و دبیت و یا پارچه مشکی قرار داده چند کوک روی کار زده و آنها را بر روی هم ثابت می‌کنند و لبه اضافه پارچه مشکی را به داخل برگردانده و به لایه روزنامه می‌دوزند. امروزه از لایی چسب به جای کاغذ استفاده می‌شود و در ابتدای کار آن را با اتو به دبیت یا متقال می‌چسبانند، چرا که استفاده از کاغذ یا روزنامه کار را غیرقابل شست و شو می‌کند…