نگاهی بر آنچه در این شماره خواهید خواند
دو راهی سفـر برویم یا نرویم
محمد انصاری
…دولتی ها پیشنهاد دادند، سفر ایمن یا سفر هوشمند چاره ی کار است، جزوه دادند محتوا تولیدکردند اما خبری از اینکه کسی با هوش سفر کند نبود چون مقصد هوشمندی نبود، باز اما صدای به گوش می رسید سفر ممنوع ! حالا دیگر از میانه سال هم گذشته بودیم تعطیل کردن ها و تعدیل کردند ها اوج گرفته بود بیمه بیکاری این میزان بیکار ندیده بود، اما در این میان غیرمجاز ها مشغول بودند کویر نوردی ها و طبیعتگردی ها برقرار بود نیازی به هوش و هوشمندی هم نبود اصلا گویی کرونایی نبود که هوش و هوشمندی بطلبد.چیزی به پایان سال نمانده بود پیش بینی ها برای ۲۰۲۱ هم درست از آب در نیامده بود باید فکری می کردند، در خلوت می گفتند اگر نوروز ۱۴۰۰هم خبری از سفر نباشد باید رسما پایان گردشگری را اعلام کرد، رئیس اما نظر دیگری داشت گردشگری روپا ست هنوز زمین گیر نشده است معاون رئیس هم معتقد بود سفرهای نوروزی برقرارخواهد بود ولو به میزان کم اما متولیان بهداشت و درمان همچنان معتقد هستند نباید جلوی سفرهای نوروزی را باز کردخصوصا حالا که دست انگلیس هم با کرونا در یک کاسه است، مردم اما خسته شده اند یکسالی هست سفری نرفته اند رهایشان کنی خدا داند با چند پیک دیگر طرف خواهیم بود…
دروازه کوروش
الناز درویشی
حدود ۲۵۶۰ سال پیش (۵۳۹ ق.م) کوروش بزرگ هخامنشی با عبور از دروازه مشهور ایشتار وارد بابل شده و لشگر عظیم او بدون خونریزی بابل را فتح میکنند. پس از آن فرزند او کمبوجیه عهددار فرمانروایی بابل شد. کمی بعد کوروش به افتخار فتح بابل دستور ساخت دروازهای مشابه دروازه ایشتار اما کمی بزرگتر از آن به سبک معماری بابلی را در پارسه داد. این دروازه در دوره کوروش شروع به ساخت و در دوره کمبوجیه به بهره بردای میرسد. موقعیت کنونی این دروازه در ۵۵ کیلومتری شمال شیراز در محدود شهرستان مرودشت و در سه کیلومتری شمال غربی تختگاه تخت جمشید است. احتمالا دلیل ساخت این دروازه اهمیت مذهبی بابل و ایجاد یک پیوند فرهنگی بود.باستان شناسان دریافتند این دروازه که واقع در تُل آجری است، پیش از تخت جمشید و برای کاخی به نام «فیروزی»، که امروزه به طور کامل تخریب شده، ساخته شده است و ساختار آن شباهت زیادی به ساختارهای معماری در پاسارگاد دارد…
از دروازه کوروش تا دیپلماسی صلحآمیز آجری
سیمین ثقفی
شاید به جرات بتوان او را قدیمیترین و توانمندترین خبرنگار میراث فرهنگی ایران دانست. هرچند با موسیقی و فلسفه وارد دنیای رسانه شده اما به زودی جذب حوزه معماری و میراث فرهنگی آسیب پذیر و در خطر شد آنهم در دهه هشتاد و گام به گام با هر اثری همراه شد؛ با ثبت شکوه قدمت و زیبایی،لحظههای ویرانی و سفر به عمق تاریخ و اکتشافهای باستانی تا فریادی باشد برای محافظت و نگاهداری از این آثار. همراهی او با مراحل اکتشاف در «تل آجری» به عنوان یک خبرنگار تخصصی تجربه شنیدنی است نه تنها برای اهالی رسانه این روزها که برای آنها که علاقمند به میراث کهن این این سرزمینند.اولین بار چه زمانی این محوطه را دیدی؟سال ۱۳۹۱ اولین باری بود که رفتم تل آجری. هیات ایران و ایتالیا داشتند آنجا کاوش میکردند. سرپرست هیات ایتالیایی فرانچسکو کالیری بود و سرپرست هیات ایرانی علیرضا عسگری چاوردی که همچنان هردو سرپرست هیات باستانشناسی هستند.در این سال، تیم باستانشناسی ایران و ایتالیا حدس میزدند که احتمالا باید با چیزی شبیه یک دروازه روبرو باشند اما دقیق نمیدانستند که چیست؟!..
دروازه کوروش دروازه مسیرگردشگری دشت پارسه
سیمین ثقفی
پدیدار شدن کامل اثر باستانی که آن را «دروازه کوروش» مینامند و در محوطهای در پارسه با نام «تل اجری» قرار دارد، به هیجان انگیزترین کشف باستانشناسی این سال مبدل شد. خبردار شدن از وجود چنین سازه با ارزشی شاید چندان جدید نباشد اما این نخستین بار است که دروازه تمام و کمال از خاک سر بر میآورد. با «حمید فدایی» مدیر پایگاه میراث جهانی تخت جمشید، پیرامون چگونگی روند کاوش در این منطقه گفت وگویی انجام دادهایم.ممکن است در مورد روند انجام این سری از کاوشها که منجر به کشف و ظهور این دروازه باستانی شد، بیشتر توضیح بدهید؟ثبت کاوشی که الان دیگر روزهای پایانیاش را طی میکند، مربوط به روزهای آخر فصل دهم کاوش تل اجری است. به طور میانگین ما هر سال یک فصل کاوش داریم که از حدود سال نود این برنامه کاوشها در این تپه معروف به تل اجری رقم خورد و آغاز شد…


مجله اینترنتی ویکی تماس
شماره 93 – ویکی ایران
نسخه کامل گاهنامه را از اینجا تهیه نمائید
کتیبه شکل شاه
شقایق فتحعلی زاده
…این مسیر که جزو میراث طبیعی ایران میباشد، دارای بخشهای متفاوتی است یکی از آنها تنگه بند بریده است که اهمیتی دو چندان دارد. این تنگه بخشی از راه باستانی هراز در حوالی روستای وانا، که آثار باستانی مربوط به راه قدیم ری به آمل در آن مشهود است. مهمترین این آثار شامل دو دیواره مرتفع به صورت دو نیم ستون سنگ چین است که در ارتفاع زیاد نسبت به بستر رودخانه هراز ساخته شدهاند. همچنین آثاری در کناره رودخانه هراز یافت شده است که نشان از تردد مردم در زمان اشکانیان و هخامنشیان در این مسیر دارد. در طول مسیر قلعههای تاریخی قرار دارد، آتشکده و برج بیامهسی و برج گبری نیز در این مسیر مشاهده میگردد و در پایان این سیر تاریخی میتوان آخرین کتیبه تاریخی ایران میان ۱۰۵ نقش برجسته کشف شده، به نام «شکل شاه» را مشاهده نمود…
هتلهای معروف ایران
رقیه آقابالازاده
…یکی از خاصترین جاهایی است که در شصت کیلومتری تبریز و در میان محیط روستایی کندوان قرار دارد. این هتل سومین هتل صخرهای در دنیا است. این هتل نخستین هتل بوتیک ایران دارای ۴۰ کرانه (اتاق سنگی طبیعی) و جکوزی و روم سرویس دارد و از سال ۱۳۸۶ آغاز به فعالیت کرده است. فاز دوم این هتل به منظور ارائه خدمات بهتر به مهمانان در سال ۱۳۹۱ افتتاح شد. هتل با معماری و بافت سنتی اقامتی متفاوت و عالی برای مسافران فراهم کرده است. اتاقها در دل کوه قرار دارند. روستای کندوارن با سوغاتیهای معروف آن نظیر عسل، خشکبار، صنایع دستی و آب معدنی قابل دسترس برای مسافران در ارتفاع ۲۰۰۰ متری از سطح دریا قرار دارد. بهترین زمان سفر به تبریز از نظر مناسب بودن هزینههای اقامتی در هتل در زمستان و پاییز است، ولی بهترین زمان از نظر شرایط آب و هوایی در تابستان و بهار به حساب میآید. اتاقهای هتل مجهز به سیستم گرمایشی و سرمایشی است و آب لولهکشی هتل از بهترین آبهای معدنی ایران محسوب میشود که برای درمان بیماریهای کلیوی بسیار مفید است…
تنگه کافریـــن
رقیه آقابالازاده
تنگه کافرین در نزدیکی شهر بدره قرار دارد و از مهمترین و پربازدیدترین جاهای دینی ایلام به شمار میرود. استان ایلام در غرب ایران قرار دارد که از غرب به کشور عراق، از جنوب به استان خوزستان، از شرق به استان لرستان و از شمال به استان کرمانشاه محدود میشود. ایلام یکی از استانهای نیمهمرطوب کوهستانی ایران است. به دلیل موقعیت این منطقه که در شمال کوهستانی و در جنوب دشت است جزو مناطق چهار فصل به شمار میرود. طبیعت بکر و دستنخورده و همچنین چشمانداز طبیعی شگفتانگیز این منطقه سبب شده تا این استان به مقصد بسیار مناسبی برای سفر گردشگران تبدیل شود. از جمله جاذبههای طبیعی پرطرفدار این استان تنگه کافرین است که با زیبایی حیرتانگیز خود چشم هر گردشگری را به خود خیره میکند. تنگه کافرین، تنگ کافرین، تنگه کافری و تنگه شداد نامهایی است که به این تنگه نسبت میدهند. برخی بومیان منطقه علت این نامگذاری را مربوط به زمانی میدانند که اعراب به این سرزمین حمله کرده بودند و با مقاومت مردم در این قسمت مواجه شدند، به همین دلیل آنها این منطقه را تنگه کافرین نامیدند…
تهتالـــی
الهام مشتاق
کودکانی که با مادربزرگ هایشان رشد می کنند خاطراتشان مملو از رنگ و بوی ادویه های خاص و ترکیباتی خاص هست که کمتر در خانه ی خودشان با ان مواجه می شوند ؛ در خانه های مادران شاغل غذاها سرعتی تهیه می شود و از جا افتادن و به روغن انداختن خبری نیست و غذا خوشمزه است اما طعم جادویی ندارد.مادربزرگ خدا بیامرز به گونه ای غذا می پخت که انگار هر بخش غذا یک موجود مقدس است یک داروست و باید با احترام باهاش برخورد کرد تا عصاره اش در بیاید و به روح و روان تو برود . در زمستان ها که به واسطه ی شغل مادر از مدرسه به خانه ی مادربزرگ می رفتم از نزدیک شاهد جادویی بودم که نامش آشپزی بود و نتیجه ی آن غذاهایی بودند که اگر بهشت طعم داشت قطعا یکی از طعم هایش غذاهای خانجون من بودند ؛ و یکی از آنها تهتالی های او بود . خوراکی که در زمستان به حالت آبگوشت و در تابستان به حالت کباب تابه ای با سس خوشمزه سرو می شد.در گذشته گوشت و برنج دو غذاهای اعیانی خوراک اراکی ها بود بنابراین در مصرف آنها افراط نمی کردند و تلاش می کردند در ترکیبات غذای خانه این غذاها را با مصلح هایش تهیه وکنند چیزی که الان مد شده است در صورتی که در گذشته در خون مادران جاری بود و در ناخودآگاه به غذاها نیز طعم می بخشید …
خرمُهـــره
الهام مشتاق
کیست که یاد نداشته باشد ؛ دانه های اسپند و خرمهره های آبی رنگ بالای سر در خانه های قدیمی را که در کنار نماد ون یکاد حافظ و نگهدارنده ی صاحبان منازل بود. از چشم بد، از چشم زخم، از بیماری، از خطر و هزاران چیز ناپسندی که مادران خانواده برای عزیزانشان نمی خواستند.ترکیب اسفند و خرمهره با هم و بدون هم ؛ معرف باوری دیرینه و اعتقادی قلبی به زخم و گزندی بود که می توانست از اندیشه ی بدی بگذرد در چشم ریشه بدواند و از همان چشم یا دروازه ی روح به پیکره ی آدمی بی دفاع نفوذ کند .نمی توانیم در این مختصر به کمال در مورد این باور ها اشاره کنیم اما می توانیم به هنری دستی اشاره کنیم که از ورای این اعتقاد شکل گرفت و سالیان سال ادامه پیدا کرد و امروزه به «خرمهره» یا «کوجی» معروف است . هنر- صنعتی خاص که امروزه در تنها شهر قم با همان آداب و رسومی خاص به انجام می رسد که به علت کم اعتباری اش دیگر نمی توان گفت سینه به سینه منتقل خواهد شد…