نگاهی بر آنچه در این شماره خواهید خواند
از جنس نابرابری
سمیرا روانخواه
اینطور نبود، اینطور شد. نابرابری شکل گرفت، تغییر شکل داد ولی هرگز گذار نکرد. زمانی گفتند نابرابری را میان رنگ و نژاد و طبقه باید جست. بههمین خاطر، تا توانستیم کتابهایی از جنس نابرابری خواندیم، هر چند با چاشنی ماجراجویی. بسیار فیلم دیدیم، از سیاهپوستان و سرخپوستان آمریکایی گرفته تا طبقات فقیر و درماندهی هندی و ژاپنی. و چقدر خوشحال و مشعوف بودیم که ما نه رنگینپوستیم و نه قومی درمانده و جامانده از دنیا.گذشت و ما چشم باز کردیم و در انقلابی دیجیتالی، دریایی از نادیدنیهایی دیدیم که فهمیدیم دنیا آنطور که نشانمان دادند نیست. کتابهایی خواندیم از جنس توسعه، پیشرفت، آگاهی و حقوق انسانی، فیلمهایی دیدیم از جنس نوگرایی، سازندگی، تکامل و پویایی. فهمیدیم که نابرابری دیگر در رنگ و نژاد و جنس و طبقه نیست که با خلقت درآمیخته باشد. نابرابری ساختنی هم داریم. با هر مقتضیاتی، یک جور نابرابری میسازند. اصلاً نابرابری را خلق میکنند. خالقان هر که باشند، مبدع، مخترع و مکتشف انواع نابرابریها هستند. در جایی میخواندم که میگفت «انسانها نه در چهارچوب ساختارهایی مانند جامعه بلکه در «موقعیتها» عمل میکنند… «نمیدانم این موقعیتها چگونه به ابزار نابرابری مجهز میشوند اما پرواضح است که خالقان این «نماد ثابت بشریت» دست به دامان شنزاری از زمین و زمانند تا قادر باشند تکامل را آنگونه که در ذهنشان است رقم بزنند. قاعده و قانونی هم ندارد.این روایت را هم خواندهام که «نفع یک گروه، خسران دیگری را در پی دارد و زیان یک گروه با سود گروه دیگر برابر است. پس زندگی به صورت «بازی جمع جبری صفر» به نظر میرسد». چقدر دردمند شدم از اینکه این دو هرگز با هم جمع نمیشوند…
تنوع بخشی به ابزارهای بازار پول
پژوهشکده ی پولی و بانکی
…پژوهشکدهی پولی و بانکی بانک مرکزی در تازهترین انتشار خود در آذرماه، گزارشی از تنوعبخشی به ابزارهای بازار پول، از حسابها تا صندوقهای بازار پول آورده است. در این گزارش آمده است:مدیریت سیاست پولی مبتنی بر نرخهای سود برای دستیابی به اهداف کلان، مستلزم برخورداری از بازار پول پویا و عمیق است که در این راستا یکی از راهبردهای آن تنوعبخشی به ابزارهای بازار پول است. به همینجهت، در این گزارش سعی شد کارکرد صندوقهای سرمایهگذاری مشترک بازار پول و حسابهای سپردهی بازار پول به صورت خلاصه بحث و بررسی و دلالتهای آن برای شرایط پیشروی سیاستگذاری پولی در اقتصاد ایران ارایه شود.نتایج نشان میدهد، در شرایطی که پایبندی کامل به ضوابط و مقررات شورای پول و اعتبار در خصوص نرخ سود سپردهها وجود داشته باشد، به این معنا که در عمل تفاوتی معنادار بین نرخ سود سپردهها در سررسیدهای مختلف وجود داشته باشد و برداشتهای قبل از موعد مستلزم پرداخت جریمه و کاهش نرخ سود مؤثر باشد، وجود حساب سپردهی بازار پول میتواند ضمن برخورداری از انعطافپذیری در برداشت وجوه و انجام دادن تراکنش، تا حدودی مشوقی برای سپردهگذاران برای برخورداری از نرخ سودهای نزدیک به بازار پول باشد. در چنین ساختاری، پیشنهاد میشود بهمنظور کاهش سیالیت و افزایش ماندگاری وجوه کوتاهمدت شبکهی بانکی، چهارچوب حساب بازار پول تدوین شود…
نظریه عمومی قراردادهای مالی بازار پول
اقتباس از مقاله
…در مطالعات حقوق قراردادها در ایران تمایزی میان احکام قراردادهای مالی با سایر قراردادها دیده نمیشود. در برخی تحلیلهای صورت گرفته دربارهی عقود مندرج در قانون عملیات بانکی بدون ربا نیز خلأ مطالعات حقوقی دیده میشود.(۱)قراردادهایی که بانکها در رابطه با مشتریان خود از آنها استفاده میکنند، از نظر اقتصادی به دو دستهی کلی تقسیم میشود: قراردادهای عملیات بانکی و قراردادهای خدمات بانکی.منظور از قراردادهای عملیات بانکی، قراردادهای «منابع» و «مصارف» بانکهاست که قانون عملیات بانکی بدون ربا براساس اصول حسابداری، این قراردادها را در دو گروه «تجهیز منابع» و «تخصیص منابع» قرار داده است.در گروه تجهیز منابع، قراردادهای «سپردههای بانکی» قرار دارند. این سپردهها شامل «سپردهی جاری»، «سپردهی پسانداز» و «سپردههای مدتدار» هستند…
عدم درک متقابل بین بانک مرکزی و فعالان اقتصادی
کمیسیون بازار پول و سرمایه اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران
…در گردهمایی کمیسیونهای بازار پول و سرمایه، صنایع و کشاورزی اتاق ایران نیز میزبان کمیسیونهای صنعت و معدن و کشاورزی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی البرز، تأمین منابع مالی و تأمین منابع اولیه، بهعنوان مهمترین مشکلات فعالان اقتصادی مطرح شد.محسن حاجی بابا، رییس کمیسیون بازار پول و سرمایهی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران عدم درک متقابل بین بانک مرکزی و فعالان اقتصادی را اساس مشکلات بیشماری برای فعالان اقتصادی دانست. به زعم وی، کمیسیون بازار پول و سرمایه هم منتقد صدور بخشنامهها و اجرایی نشدن آنها است. در شرایطی که شورای عالی صادرات از حوزهی اختیارات بالایی برخوردار است، اما متاسفانه مصوبات آن اجرا نمیشوند.در حوزهی مسائل ارزی این موضوع که مسئولان به نظرات فعالان بخش خصوصی توجهی نمیکنند، یک چالش اساسی است. در برخی مواقع شاهدیم که به رغم پافشاری فعالان اقتصادی بر اجرا یا امتناع از اجرای تصمیمی، دولت به آن توجه نمیکند یا با تأخیر آن را عملیاتی میکند. برای نمونه، بانک مرکزی بخشنامهای را صادرکرده بود که تا سقف ۷۰ درصد فروش واحدهای تولیدی، به آنها ۹۸ درصد تسهیلات دهد؛ موضوعی که با مخالفت فعالان بخش خصوصی همراه شد و بعد از نامهنگاریها و کشمکشهای فراوان بانک مرکزی سرانجام راضی شد رقم تسهیلات را به ۹۰ درصد برساند…


مجله اینترنتی ویکی تماس
شماره 50 – ویکی بازار پول و سرمایه
نسخه کامل گاهنامه را از اینجا تهیه نمائید
قصهی بودجهی ۱۴۰۰، سر دراز دارد!
تحریریه مجله
…بودجهی ۱۴۰۰، در کمیسیون تلفیق مجلس شورای اسلامی در حال بررسی است. بررسی افزایش نرخ ارز با چهار نرخ پیشنهادی نیز در دستور جلسه کمیسیون تلفیق است. هر گونه افزایش نرخ ارز، تولید و صادرات کالا را که ارکان اصلی نظام اقتصادی کشور هستند، به شدت تحت تأثیر قرار میدهد. حقوق و عوارض گمرکی با افزایش نرخ ارز، روندی صعودی داشته و تولیدکننده و صادرکننده را متأثر مینماید. بااینحال، پیشبینی افزایش نرخ ارز در لایحهی بودجهی ۱۴۰۰، امری است که اتفاق میافتد. کمیسیون بازار پول و سرمایه، بر این نظر است که افزایش نرخ ارز از ۴۲۰۰ تومان تا ۱۱۵۰۰ تومان رقم قابل توجهی برای تولید و صادرات میباشد اما میتواند کسر بودجه را پوشش دهد. بههمین منظور، برای جبران آسیبهای بنگاههای تولیدی و صنعتی میبایست این موارد در بودجه دیده شوند:۱- دریافت حقوق و عوارض بعد از صادرات کالاهای تولیدی: گمرک، پس از دریافت تأییدیهی سازمان توسعهی تجارت مبنی بر اخذ مستندات «کیل» مصرف مواد اولیهی وارداتی مصرف شده در محصول صادرشدهی بنگاههای تولیدی، بقید فوریت حداکثر ظرف مدت یک هفته وجوه حقوق و عوارض گمرکی به تولیدکننده مسترد گرداند…
لباس بورس بر تن استقلال و پرسپولیس
محمدسجاد ابراهیمی
…سالهاست که در صحنهی خبری ملی سخن از ورود باشگاههای استقلال و پرسپولیس به بورس میشود اما تاکنون اقدامی نشده است و تمام وعدههای مسئولین برای ورود این دو باشگاه به بورس، تحقق نیافته است. شاید بتوان گریزی به این موضوع زد و دلایل احتمالی آن را بررسی نمود. یکی از مهمترین دلایل موضوع ورشکسته بودن یا سوددِه بودن این دو باشگاه است. در سالیان گذشته، کمتر زمانی بودهاست که این دو باشگاه در پرداخت هزینههای جاری دچار مشکل نبوده باشند و دولت (وزارت ورزش و یا فدراسیون فوتبال) به این باشگاهها کمک مالی نکرده باشد. این درحالی است که این دو باشگاه جزو محبوبترین و پرافتخارترین باشگاههای ایران هستند و هزینههای تبلیغاتیای که دریافت میکنند بسیار گزاف است. اما ساختار مالی این دو باشگاه به گونهای است که امکان سوددِه بودن و ورود به بازار سرمایه را ندارد و به دلیل شرایط خاص ورود شرکتها به بورس، امکان ورود را نداشتند. چون برای ورود به بورس باید تمام صورتهای مالی بهصورت شفاف منتشر شود. وقتی به باشگاههای بزرگ دنیا نگاه میکنیم، اوضاع مالی، مدیریت مالی و سوددِه بودن آنها را بهصورت واضح مشاهده میکنیم. در واقع باشگاههای فوتبال دنیا نوعی از بنگاههای سوددِه اقتصادی هستند، لکن در ایران دربارهی تمام باشگاهها اینگونه نیست. خصوصاً استقلال و پرسپولیس…
مروری بر وقایع بازار بورس در آذرماه ۹۹
تحریریه مجله
…حجم معاملات در آذرماه رشد چشمگیری نسبت به آبانماه داشتهاست و توانسته ۱۴۶ درصد رشد کند که نشان از برگشت رونق و تغییر روند مثبت بازار دارد. در این ماه حجم معاملات بازار سهام – اول و دوم ۱۵۱ درصد رشد کردهاست. بازار اوراق بدهی ۹۲ درصد رشد داشته، بازار مشتقه ۳۱ درصد – کاهش و بازار صندوقهای قابل معامله ۶۰ درصد رشد کردهاست.ارزش معاملات در آذرماه رشد بیشتری نسبت به حجم معاملات داشتهاست و رشد ۱۸۲ درصد را تجربه کردهاست. این درحالی است که بازار سهام – اول و دوم ۲۰۴ درصد رشد، بازار اوراق بدهی ۱۰۱ درصد رشد، بازار مشتقه ۱۰ درصد- کاهش و بازار صندوقهای قابل معامله ۷۱ درصد رشد کردهاند.حجم معاملات ۹ ماههی سال ۱۳۹۹ نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۱۴۲ درصد، رشد داشتهاست. در حالیکه بازار سهام-اول و دوم رشد ۱۳۹ درصد، بازار اوراق بدهی رشد ۶۴ درصد، بازار مشتقه رشد ۲۵۰ درصد و بازار صندوقهای قابل معامله رشد ۲۵۴ درصد را داشتهاند…
احیای اروپا در مقابله با ویروس کرونا؛ ایجاد بازارهای سرمایه
محمدسجاد ابراهیمی
…کمیسیون اروپا با هدف کاهش موانع اداری و حمایت و حفاظت از سرمایهگذاران خرد (مانند خانوارهایی که برای دوران بازنشستگی پسانداز میکنند)، اصلاحاتی را در الزامات MiFID II پیشنهاد داده است. این اصلاحات، الزامات سختگیرانهای را شامل میشوند که توسعهی بازارهای اروپا را با موانع فراوانی مواجه کردهاند و با حذف آنها امکان ایجاد فرصتهایی برای ظهور بازارهای نو فراهم خواهد شد. از طرفی، به منظور ارتقای سطح شفافیت عملکرد شرکتهای اروپایی برای مشتریان، استانداردهای قابل قبول و منطبق با شاخصهای شفافیت تعیین شدهاند. به علاوه، کمیسیون اروپا، بستر مشاورهی عمومی دربارهی اصلاحات را نیز فراهم آورده است تا سهامداران بتوانند از سوابق بنگاههای کوچک و متوسط مطلع و توزیع اوراق قرضه با آگاهی صورت گیرد. در شرایط کنونی اطلاعات بنگاههای کوچک و متوسط میبایست بهگونهای باشد که برای جذب سرمایهگذاران جدید، به قدر کافی جذاب باشد. از دیگر اصلاحات پیشنهاد شده، بازار مشتقات انرژی است که بر بازار سرمایه بسیار مؤثر هستند. اصلاحات در این زمینه با هدف کمک به توسعه یورو از طریق بازارهای مشتقات انرژی، و اهمیت نقش بینالمللی اتحادیهی اروپا انجام شدهاند. همچنین به شرکتهای اروپایی اجازه داده میشود که ریسک خود را پوشش دهند، بدون اینکه از یکپارچگی بازار کالا خصوصاً محصولات کشاورزی فاصله بگیرند…
درس هایی از بورس
تحریریه مجله
…سرمایهگذاری از جمله مهمترین فعالیتهای زندگی بشری است، بهگونهای که بدون این کار چرخهی اقتصادی بدون حرکت خواهد ماند و جامعه دچار اختلالهای جدی میشود. از مهمترین حوزههای سرمایهگذاری در بین نهادهای مالی، بازار بورس است. این بازار به دلایل گوناگون، اجازهی تداوم فعالیت را به هر فردی نمیدهد و تنها افراد ماهر در تحلیل شرایط امکان تداوم فعالیت را خواهند داشت. تحلیل شرایط بهصورت کلی به دو نوع تقسیم میشود: تحلیل بنیادین و تحلیل تکنیکال. در تحلیل بنیادین هدف شناسایی ارزندگی سهام یک شرکت و نیز شناسایی عوامل اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و… بر روی ارزندگی سهام میباشد و به نوعی ناظر به آینده است. این نوع تحلیل بیشتر مختص بازههای زمانی میانمدت و بلندمدت بوده و در کوتاهمدت اثر کمی دارد. اما تحلیل تکنیکال ناظر به گذشته است. تحلیل تکنیکال بر روندهای رفتاری کلان معاملهگران در بازار سرمایه تمرکز میکند و از طریق پیشبینی آینده سعی در کسب سود میکند. این نوع تحلیل توجهی به ارزندگی سهم ندارد و قابلیت عمل در تمام بازههای زمانی را دارد…