به‌نظرم سال ۱۳۹۹ را باید در یک «ژانر وحشت» تعریف کرد. سالی که نه اقتصادی بود، نه سیاسی بود و نه اجتماعی، بلکه سراسر گونه‌ای از وحشت حیات و ممات را در خود داشت. ویروس کرونا که چندی از تولدش نمی‌گذشت، در سال ۹۹ در یک جهش جهانی، نشان داد که قدرت، روند ساده‌ای نیست که از دامان «شیران و روبهان» به «قدرت صفر» تعبیری خطی داشته باشد. برعکس، قدرت هم‌چنان «بکر» است و می‌تواند از یک ذره‌ی مولکولی تا یک جرم کهکشانی تسری یابد. در سالی که اقتصادی نبود، چرخ‌های اقتصاد چرخید اما نه با چابکی، که با سنگینی چرخ‌هایی که به سربالایی افتادند. تولید در سال جهش تولید، بیشتر از آن که جهش کند، چالش کرد. مواد اولیه در دهلیز «ارز و تعهدات ارزی» و در سرسرای «گمرک» به خواب زمستانی رفتند و کارخانه‌ها، چشم به راه قطعاتی که ماشین‌آلات‌شان را از نفس نیاندازند. پروتکل‌های بهداشتی هم مزید بر علت شد تا تولید نفس‌های سخت‌تری بکشد. از این قافله اما، مالیات و تأمین اجتماعی هم عقب نماندند و بر جان زخم‌خورده‌ی تولید، تازیانه‌ها زدند. این‌همه، در «باران بخش‌نامه‌های خلق‌الساعه» و تصمیمات روز به روز، قصد کردند تا پیکره‌ای نحیف از تولید نمایان سازند؛ پس «عطف به ماسبق شدن»ها را به جمع سریال‌های چالشی تولید پیوند دادند. آمدوشدهایی هم شد. وزیر، جدید شد، مجلس، نو شد و طرح‌ها و لایحه‌های اصلاحی از راه رسیدند. در سالی که سیاسی نبود، سیاست سرش خیلی شلوغ بود. «تشدید تحریم‌ها و تهدیدات آمریکا علیه کشور» و «سال انتخابات آمریکا» در کنار «مدیریت امنیت کشور» فراز و فرودهایی داشتند؛ و در سالی که اجتماعی نبود، جامعه‌ی دلسرد و ناامید، چشم به راه هیچ چیز نبود جز «گریز از کرونا» و «گریز از فقر»…

از جهش تا چالش تولید؛ گفت‌وگو با حبیب‌الله انصاری

مبینا میرزایی

…در سال جهش تولید، زمینه‌های متعددی برای چالش‌های تولید وجود داشت. به‌نظر من باید دو بخش را مورد توجه قرار دهیم. اصولاً تولید و به‌ویژه جهش تولید درگیر دو مسئله‌ی مهم است؛ یکی مسائل درونی و یکی هم مسائل بیرونی. در این‌جا می‌خواهم به مسائل بیرونی که با آن‌ها مواجه بودیم بپردازم. با پرداختن به این مسائل می‌توان نتیجه‌گیری کرد که چقدر توانستیم به آرمان‌ها‌ی موجود و نهفته در جهش تولید، محتوا و واقعیت ببخشیم. چالش‌های تولید در سال جهش تولید را می‌توانم به این شرح بیان کنم.– اول از همه این‌که از ابتدای امسال باز هم صدور «بخش‌نامه‌های عطف به ماسبق» بانک مرکزی، وزارت صمت و وزارت اقتصاد و دارایی را شاهد بودیم. اصولاً بخش‌نامه‌هایی که صادر می‌شوند می‌بایست اجرای آن‌ها زمینه‌ساز شرایط بهتری برای تولید و صنعت شوند، اما عطف به ماسبق شدن بخش‌نامه‌ها درواقع مانع بزرگی برای حرکت‌های پیش‌رو خواهد شد. اشکالات متعددی که از این نوع بخش‌نامه‌ها به‌وقوع می‌پیوندند بسیار زیاد است و بیان جزئیات آن‌ها در این مقال نمی‌گنجد…

خودرو، از فراز تولید تا فرود قرعه کشی

مبینا میرزایی

…از جمله عوامل مؤثر بر التهاب و نوسانات وضعیت تولید و بازار خودرو در سال ۹۹، تشدید تحریم‌ها، تأمین قطعات و مواد اولیه، و قیمت‌گذاری دستوری خودرو می‌باشند.تشدید تحریم‌ها و بی‌ثباتی نرخ ارز از یک‌سو و تأمین ارز مورد نیاز برای تأمین مواد اولیه از سوی دیگر، قطعه‌سازان داخلی را با چالش‌های فراوانی مواجه ساخت. بااین‌همه، شیوه‌ی نرخ‌گذاری خودروها‌ی داخلی توسط شورای رقابت، چالش‌های جدی‌ای را برای بازار خودرو رقم زد. تداوم نرخ‌گذاری دستوری درواقع، پیامدی جز تداوم چالش تأمین نقدینگی و کند شدن روند تولید در بر نداشت. طرح تحول بازار خودرو که از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت پیشنهاد گردید، حکایت از افزایش تولید خودرو تا ۵۰ درصد دارد. در سال جهش تولید، طرح تحول بازار خودرو با تغییر در شیوه، برای تأمین نقدینگی خودروسازان، علاوه بر تسهیلات بانکی، نرخ‌گذاری خودروهای داخلی به‌نحوی باشد که جهش تولید در خودرو را محقق سازد. در این طرح، قرار است تعیین قیمت خودروهای کم‌تیراژ به خودروسازان سپرده شود و پرتیراژها هم‌چنان توسط شورای رقابت قیمت‌گذاری شوند. گام‌هایی هم در این راستا برداشته شد. شورای رقایت در دی ماه امسال، ۱۸ خودروی کم‌تیراژ را از فرمول قیمت‌گذاری خود خارج کرد که با استقبال کارشناسان مواجه شد، هرچند این تصمیم، چندان دوامی نیافت…

سودای سربلند قطعه سازان خودرو

پیمان یزدان بخش

…در کش‌وقوس تولید و توزیع خودرو در بازار، خودروسازان تنها اجازه‌ی قیمت‌گذاری دستوری گرفتند. از آن‌جایی که فاصله‌ی قیمت کارخانه با قیمت بازار بسیار زیاد بود و حتی تا دو برابر قیمت این عدد می‌رسید، به‌طوری‌که یک خودروی ۱۲۰ میلیون تومانی، در بازار آزاد ۲۴۰ تا ۲۵۰ میلیون تومان قیمت‌گذاری شد، به‌ناچار خودروسازان مجبور شدند از روش قرعه‌کشی برای یافتن مشتری نهایی و مصرف‌کننده استفاده کنند و خودروها را با قرعه تحویل مردم بدهند. اما در ادامه‌ی مسیر، این خود، یک بازار سیاه عجیب را در فروش خودرو به‌صورت قول‌نامه‌ای ایجاد کرد که هم‌چنان نه التهاب بازار را کاهش داد و نه باعث شد که قیمت خودرو کاهش یابد. درواقع، به‌کارگیری قرعه‌کشی، یک روش عجیب بود که عملاً قطعه‌ساز را متضررکرد، خودروساز متضرر شد و خیلی از مردم نتوانستند در قرعه‌کشی برنده شوند و ناامید شدند. زیان هنگفتی هم بر قطعه‌سازی و خودروسازی تحمیل شد که عملاً برخاسته از یک روش دستوری قیمت‌گذاری بود و هیچ یک از مسئولین هم در هیچ نهادی نه‌تنها این روش را تأیید نکرد، بلکه هیچ‌گونه تغییری هم در به‌کارگیری آن نتوانستند اعمال نمایند…

گاه نامه ویکی تماس شماره 108 - ویکی صنعت 1 - 58307

مجله اینترنتی ویکی تماس

شماره 108 – ویکی صنعت
نسخه کامل گاه‌نامه را از اینجا تهیه نمائید

3 بعدی ورق بزنید

خرید نسخه PDF

بی‌مهری به بنگاه های کوچک و متوسط و صنعت قطعه سازی

محمدسجاد ابراهیمی

…چه شد که شروع خوب این صنعت نتوانست ادامه پیدا کند؟ بعد از دو دهه، این حرکت روند خود را تغییر داد. از اواسط دهه‌ی هفتاد به بعد این صنعت بر اساس نقشه‌ی راه خود حرکت نکرد. شرکت هوندا از ایران رفت. یاماها ترجیح داد اسمش در ایران نباشد. کاوازاکی و سوزوکی نیز در ایران بودند، ولی از ایران رفتند. این موضوع هم‌زمان شد با رشد صنعت موتورسیکلت چینی‌ها. چینی‌ها، کارخانه‌های صنعت نظامی خودشان که بیکار بود را تبدیل به کارخانه‌های موتورسیکلت کردند و در ایران نیز وارد شدند. چینی‌ها با شکاندن انحصار ژاپنی‌ها توانستند تنوع زیادی ایجاد کنند. و انحصار ساخت موتورسیکلت در ایران شکسته شد.در انتهای دهه‌ی ۸۰ در ایران ۲۰۰ کارخانه‌ی تولید موتورسیکلت داشتیم و دولت پروانه‌ی تولید به‌راحتی می‌داد. این ۲۰۰ شرکت از بخش‌خصوصی بوده و جزو شرکت‌های کوچک و متوسط بودند. این خصوصی بودن باعث شد تا در دهه‌ی ۹۰ بزرگ‌ترین ضربه را بخورند. در ابتدای دهه‌ی ۹۰ تولید یک میلیون موتورسیکلت در سال داشتیم و الان به ۱۰۰ هزار موتورسیکلت رسیده است. بیشترین تولید، موتورسیکلت‌های ۱۲۵ هوندا بود که همه‌کار می‌کرد و می‌توانست در بسیاری بخش‌ها فعالیت کند. از انتهای دهه‌ی ۸۰ شروع کردند به انتشار اخبار بسیار زیاد درباره‌ی این‌که آلایندگی یک موتورسیکلت از چند ماشین بیشتر است…

مانیفیست روشن راه حل مشکلات صنعتگران

لیلا قاسمی

…بنابیان رئیس کمیسیون صنایع اتاق تبریز در گفت‌وگوی خود با ویکی‌صنعت، به مشکلات این حوزه اشاره کرد و گفت: شرایط تحریم، قوانین مالیاتی، قانون کار،کمبود نقدینگی، دشواری تأمین مواد اولیه‌ی داخلی و خارجی، رشد قیمت نهاده‌های تولید، کمبود سرمایه‌گذار و نوسان نرخ ارز، از جمله اصلی‌ترین موانعی است که فعالان صنعت و تولید با آن دست به گریبان هستند.وی در ادامه به عدم حمایت‌های عملی از صنعت اشاره کرد و به ضرورت حمایت از بخش‌خصوصی تأکید نمود و افزود: سال‌هاست دولت‌های مختلف وقت، شعار حمایت از تولید سر می‌دهند و سعی دارند با وعده و وعید، تولید را سرپا نگهدارند، ولی متاسفأنه این سیاست‌ها جواب نداده و همه‌جا بانگ حمایت از تولید و کالای ایرانی سر داده شده ولی تولیدکنندگان در حال دست‌وپنجه نرم کردن با مشکلات اقتصادی عدیده‌ای هستند؛ مشکلات تأمین ارز، تعدد بخش‌نامه‌ها و تصمیم‌گیری‌های بی‌حساب‌وکتاب، تغییر سیاست‌های آنی و عدم ثبات در فرایند ورود و خروج کالا از این دست مشکلات هستند که تاکنون هیچ تدبیری برای رفع آن‌ها اندیشیده نشده و ادامه‌ی فعالیت‌های تولیدی را در کشور با اما و اگرهای زیادی مواجه کرده است…

صنعت به روایت آمارهای ده ماهه ۱۳۹۹ وزارت صنعت

تحریریه مجله

…آمارهای وزارت صنعت، معدن و تجارت در ده ماهه‌ی سال ۱۳۹۹ منتشر شدند. نگاهی به جداول آماری نشان از چگونگی وضعیت تولید در حوزه‌ی صنایع در سال ۱۳۹۹ است که در برخی حوزه‌های صنعتی رشد نشان می‌دهند. تعداد مجوزهای صادره، پروانه‌های بهره‌برداری‌های صنعتی، و تسهیلات بانکی جداول منتخب آماری‌ای هستند که مطالعه‌ی آن‌ها در حوزه صنعت ضروری است…