…شاید بتوان از منظری، ادبیات علمی-تخیلی را فرزندخوانده‌ی فانتزی دانست. اگرچه این دو گونه‌ی ادبی هرچه به دوران معاصر نزدیک‌تر می‌شویم، فاصله‌ی بیشتری از هم می‌گیرند ولی چنانچه به عقب بازگردیم، ریشه‌های مشترکی پیدا می‌کنند. برای نمونه برخی از اهالی ادبیات علمی‌تخیلی، حماسه‌ی گیلگمش یا ایلیاد و اودیسه‌ی هومر را از نیاکان ادبیات علمی‌تخیلی می‌دانند.پرواضح است که این آثار بی‌شک به گونه‌ی اساطیر و ادبیات فانتزی تعلق دارند و صرفاً به دلیل وجود چند عنصر مشترک با ادبیاتی که امروز علمی‌تخیلی می‌خوانیم نمی‌توان آنها را مستقل در این گونه‌ی جدید قرار داد ولی کنکاش در این ریشه‌ها و یافتن عناصری در ادبیات حماسی_فانتزی و اسطوره‌ای که بعدها به ارکان جدایی‌ناپذیر ادبیات علمی‌تخیلی تبدیل می‌شوند، می‌تواند راه ما را در تألیف و خلق ادبیات علمی‌تخیلی روشن کند.ریشه‌ی مشترک ادبیات فانتزی و علمی‌تخیلی در تخیل است؛ در ساختن یک واقعیت مضاعف و در بخش دوم عبارت «علمی‌تخیلی.» در ظاهر شاید بتوان تناقضی در عبارت «علمی‌تخیلی» یافت که آنچه «علمی» است از بند خیال و وهم رها شده و آنچه «تخیلی» است نمی‌تواند علمی باشد. ولی از سوی دیگر، اعجاز و سحر این ادبیات نیز در همین تناقض است؛ چرا که خیال در این گونه از ادبیات، مرزهای علم را برپایه‌ی یافته‌های علمی و سوار بر بال‌های تخیل جابجا می‌کند و گاه پیش‌بینی‌های دقیقی هم انجام می‌دهد و علم را شگفت‌زده می‌کند…

تازه ها

تحریریه ی مجله

…سلطان بن سلیم رئیس ویرجین هایپرلوپ و رئیس گروه و مدیر عامل شرکت ترابری دریایی اماراتی دی‌پی ورلد گفت: پس از موفقیتی که سه ماه پیش به دست آوردیم و طی آن برای اولین بار ۲ فرد سوار آن شدند، نشان دادن تجربه مسافران هنگام استفاده از ویرجین هایپرلوپ یک نگاه اجمالی به آینده است. ما در این ویدئو پیشرفت فناوری خود را نشان داده‌ایم. ما در حال نزدیک شدن به تجاری سازی اولین وسیله حمل و نقل پیشرفته در مقیاس گسترده طی یک قرن گذشته هستیم. اگرچه این ایده ممکن است کاملا آینده نگرانه به نظر برسد، اما طولی نمی‌کشد که ما بتوانیم از آن استفاده کنیم. هدف ویرجین هایپرلوپ این است که تا سال ۲۰۳۰ به بهره برداری تجاری برسد.این شرکت پیشتر گفته بود که در تلاش است که تا سال ۲۰۲۵ گواهینامه ایمنی و تا سال ۲۰۳۰ گواهینامه انجام عملیات تجاری را بگیرد.در ویدئوی مفهومی جدید بیننده می‌تواند کاملاً تجربه استفاده از هایپرلوپ را درک کند.سیستم هایپرلوپ دارای غلاف‌های سنگین است که می‌تواند تا ۲۸ مسافر را با سرعت بالا از طریق لوله های خلا حمل کند.ویرجین هایپرلوپ برای طراحی غلاف‌های خود که مجهز به نور دینامیکی و صندلی‌های پیشرفته است و برای افرادیکه تنگناهراسی دارند، مناسب است و از این امر جلوگیری می کند…

داستان «خورشید را رها کن؛ چرا که رهایمان کرده»

مارینا جی. الستیتر | آزاده کامیار

هر چهارصد سال یک‌بار، به زیارت منظومه‌ی خورشیدی می‌روم؛ کاری که پیش از من نیز هر دیکانوسی از زُن انجام داده است.در سیصد چرخه‌ی بیداری در گذشته، کاپیتان مناسب دیده که مانع از پیاده‌روی صبحگاهی من به سوی صورت فلکی خورشید‌خانه شود. در تمام این چند صد سال من تنها شنونده‌ی خطابه‌ی فرا‌خورشیدی او بوده‌ام که بی‌وقفه تکرارش کرده و من را با آن بمباران کرده است.او استاد تاریخ، فیزیک یا الهیات نیست؛ فقط نابخردی در امور، یا اتلاف منابع را می‌بیند. اینکه او را به سفینه‌ی من انتقال داده‌اند باعث شده باورم شود شاید دوران فرماندهی و دیکانوس‌بودنم روبه‌پایان است.وقتی می‌بیند ابتکارعمل را به دست می‌گیرم تا خواسته‌ام را عملی کنم پوزخندی می‌زند، میلیاردها میلیارد باری را حساب و کتاب می‌کند که اتم‌ها به دنبال مدار جاذبه‌ی سفینه‌‌مان راه افتاده‌اند. ابر سحابی پر از ذرات پشت سرمان پخش می‌شود و خود را به سوی واحدهای اخترشناختی کش می‌دهد. وقتی نمایش رنگین‌کمانی هیدروژن را در هاله‌ی نور ستاره تحسین می‌کنم، اخم‌هایش درهم می‌رود.فکر می‌کند ما آینده را علیل می‌کنیم.با این حال، گذشته همچنان صدایمان می‌زند…

واقعیت مجازی در سینمای علمی-تخیلی

امیر قاسمی

…در سایت IMDB، 534 فیلم با مفهوم واقعیت مجازی(Virtual Reality) ثبت شده است. در بعضی از این فیلم‌ها، واقعیت مجازی مهم‌ترین تکنولوژی محسوب می‌شود و تأکید اصلی داستان بر فضا و دنیای مجازی است، درصورتی که در بسیاری دیگر از فیلم‌ها، واقعیت مجازی یک تکنولوژی عادی و شناخته شده و در دسترس عموم است. واقعیت مجازی یک ساب‌ژانر (زیرگونه) از علمی‌تخیلی است و بستری مناسب برای اتفاقات خارق‌العاده و سورئال در فیلم‌های علمی‌تخیلی به حساب می‌آید. در مجموع مفهوم واقعیت مجازی به شکل‌های مختلفی در ژانر علمی‌تخیلی نمود پیدا می‌کند. در بعضی از فیلم‌ها مثل Herیا انیمه‌ی Chobits به تأثیر تکنولوژی بر جامعه‌ی مدرن و روابط اجتماعی اشاره می‌شود. در فیلم‌هایی مثل قفس یا پاپریکا یا دیوانه، مضمون اصلی درباره‌ی خواب و ضمیر ناخودآگاه و درمان بیماران روانی است. بعضی اوقات در فیلم‌هایی مثل تلقین، از واقعیت مجازی بعنوان یک سلاح و ابزاری برای جاسوسی و استخراج اطلاعات استفاده می‌شود. در فیلم‌های دیگری مثل مرد چمن‌زن یا انجمن یا بازیکن شماره یک، زندگی در دنیای مجازی جایگزین دنیای واقعی می‌شود و بیشتر فعالیت‌های انسانی به صورت مجازی صورت می‌گیرد. مطمئناً از میان 534 فیلمی که IMDB ارائه کرده، تعداد بسیار کمی ارزش دیده شدن دارند و اگر مخاطب قصد تحقیق نداشته باشد، نیازی به تماشای همه‌ی آن‌ها نیست. در ادامه‌ی مقاله تعدادی از فیلم‌های مهم واقعیت مجازی معرفی و مورد بررسی قرار می‌گیرد…

گاه نامه ویکی تماس شماره 69 - ویکی علمی تخیلی 1 - 57645

مجله اینترنتی ویکی تماس

شماره 69 – ویکی علمی تخیلی
نسخه کامل گاه‌نامه را از اینجا تهیه نمائید

3 بعدی ورق بزنید

خرید نسخه PDF

داستان «روزمرگ»

جوناس دیوید | ستاره سمائی

…در باز شد و کوبالت با سر و صدا از آسانسور بیرون آمد، به در آسانسور تکیه داد تا وزنش را از روی پای راست معیوبش بردارد. پروتز متحرکی که در زانویش داشت، به تعادل و تحرکش کمک می‌کرد، اما به کاهش دردش نه! همانطور که راهش را به سمت اتاق باز می‌کرد، پایش را چند بار تکان داد تا شاید دردش آرام بگیرد. با تنها چشم سالمش مشغول بررسی بازوها، پاها و سایر بخش‌های روباتیک بدن در ویترین فروشگاه شد. به پیشخوان رسید و زنگ پیجر را فشار داد.صدا زد:‌ «بیسموت؟ اینجایی؟» صدایش ریز و تیز است، درست مثل صدای یک بچه‌ی کوچک.یک صورت آشنا و جذاب از گوشه‌ی پیشخوان پیدایش می‌شود: «اوه، اومدی؟ پسرم! بیا این پشت تا آخرین مدل‌ها را نشانت بدهم.»موهای بلوند، چشم‌های آبی و فک بزرگ و قوی در صورت بیسموت، چند نسل پیش، وقتی بیسموت بدنش را انتخاب کرد، اوجِ مد بود.کبالت فکر کرد این ظاهر خیلی مبتذل بوده و احتمالاً خیلی هم غلط‌انداز به نظر می‌آمده. این روزها، شهروندان جدید بیشتر ظاهری خوش‌اندام، ساده و کارآمد و آندروژن برای بدنه‌هایشان انتخاب می‌کردند.کبالت گفت: «باشد. اما من کاتالوگ رو دیده‌ام و انتخاب هم کرده‌ام». میز را دور زد و دنبال بیسموت به اتاق پشتی رفت. چندین بدنه پشت ویترین آویزان بود. تناسب کامل و پوست‌های صاف‌شان، کبالت را سرِ حال آورد…

کتابهای دو ستاره – بخش دوم

جف سامرز | شهروز بیدآبادی مقدم

…تا همیشه صلح ، نوشته‌ی جو هالدمن (۱۹۹۸)این رمان معمولاً به اشتباه دنباله‌ی کتاب دیگری از هالدمن به نام «تا همیشه جنگ» در نظر گرفته می‌شود که آن هم برنده‌ی هر دو جایزهی هوگو و نبولا شده است. (در مورد این کتاب در همین لیست بیشتر توضیح می‌دهیم)این کتاب اما در واقع یک داستان کاملاً جداگانه است و خواندنش بر خلاف کتاب قبلی رنج زیادی می‌برد. این اثر به عنوان یک کار علمی‌تخیلی نظامی در حال بررسی مضامین برتری نژادی و نابرابری اقتصادی در آینده‌ای نزدیک است. جایی که در آن جنگ نابرابری توسط «مکانیک‌ها» به راه افتاده و به مکانیزم‌هایی به نام «پسران سرباز» تبدیل شده است. اثر سپس به تریلری تبدیل می‌شود که روایتی نگران‌کننده درباره یک فناوری خطرناک دارد. موردی که می‌تواند ماشه‌ی پایان جهان را با یک انفجار عظیم بکِشد. (چیزی شبیه بیگ بنگ) یک عارضه جانبی از فناوری عجیبی که امکان کنترل «پسران سرباز» را فراهم می‌کند و شاید صلح پایدار جهانی را به وجود بیاورد.این روایت‌های دوگانه با این که به هم چسبیده‌اند، کمی با هم بی‌ربط هستند؛ با این حال هر دو دربرگیرنده مفاهیم علمی-تخیلی باشکوهی هستند و در هر لیست دیگری، رتبه‌ی بسیار بالاتری خواهند داشت…

اختراعات علمی-تخیلی که واقعی شدند

پگاه خدادی

…ستاره‌ی مرگ، نگران نباشید – منظور ستاره‌ی مرگ معروف فیلم‌های «جنگ ستارگان» نیست! ایستگاه فضایی شرور «جنگ ستارگان‌» به طور کلی دور از دسترس است، ولی دانشمندان با بعضی ویژگی‌های آن آزمایش‌هایی کرده‌اند. در سال ۲۰۱۵م گروهی از دانشگاه ساسکس انگلستان، دستگاهی ساختند که با استفاده از بلند‌گو‌های بسیار کوچک و ایجاد امواج صوتی توانست اجسامی را بلند کرده و با تغییر موج آن‌ها را جا‌به‌جا کند. نیروی دریایی ایالات متحده هم سیستم سلاح‌های لیزری خود را ارتقا بخشیده، به طوری که گفته می‌شود نشانه‌گیری آن «دقیق‌تر از گلوله» است. این سیستم می‌تواند با تاباندن اشعه به اجسام آن‌ها را داغ کند، ولی به احتمال زیاد نمی‌تواند سیاره‌ی اَلدران را نابود کند…