تمام آنچه که هرگز نمیخواستید درباره آینده بدانید، صحبت درباره متاورس است.
چیزی که از مدیرعاملان حوزه فناوری مانند مارک زاکربرگ یا ساتیا نادلا، در مورد آینده میشنویم این است که متاورس میتواند آینده اینترنت یا بازیهای ویدیویی باشد. یا شاید هم نسخه بهشدت ناخوشایندی از پلتفرم زوم باشد؟ گفتن آن سخت است.
صحبت در مورد معنای «متاورس» تاحدودی شبیه به بحث در مورد اینترنت در دهه ۱۹۷۰ است. سنگبنای نوع جدیدی از ارتباطات در حال شکلگیری بود اما کسی واقعا نمیتوانست بفهمد که آینده آن به چه صورت خواهد بود. بنابراین با اینکه در آن زمان آمدن اینترنت واقعیت داشت اما همه ایدههایی که در مورد چگونگی آن تصور میشد صحت نداشتند.
از سوی دیگر تبلیغات غلوآمیر بسیاری نیز در این ایده از متاورس وجود دارد. فیسبوک بهویژه پس از اقدام اپل در محدودسازی ردیابی تبلیغات (AD Tracking)، در موقعیت آسیبپذیری قرار دارد. غیرممکن است که بتوان چشمانداز فیسبوک از آیندهای که هر شخص در آن یک کمد لباس دیجیتال دارد از این واقعیت جدا کرد که این شرکت میخواهد با فروش این لباسها پول درآورد.
بنابراین و با همه این تفاسیر ….
واقعا متاورس به چه معنی است؟
تمرینی برای کمک به درک شما از اینکه اصطلاح «متاورس» تا چه اندازه مبهم و پیچیده است وجود دارد که باید امتحان کنید:
بهطور ذهنی در هر جمله، عبارت «متاورس» را جایگزین «فضای رایانهای» (cyberspace) کنید. در ۹۰ درصد مواقع، معنی اصلا تغییر نمیکند. دلیل آن این است که این اصطلاح به هیچ نوع خاصی از فناوری اشاره نمیکند، بلکه تغییر گستردهای از نحوه تعامل ما با فناوری را نشان میدهد و در نهایت ممکن است خود این اصطلاح، به همان میزان که فناوری مختص به آن فراگیر و متداول میشود مهجور شود.
بهطور کلی فناوریهایی که متاورس را میسازند، میتوانند هم شامل واقعیت مجازی (AR) باشند(که با دنیاهای مجازی پایدار مشخص میشوند که حتی زمانیکه در بازی حضور ندارید همچنان وجود دارند) و هم واقعیت افزوده که ترکیبی از دنیای دیجیتال و جهان فیزیکی است. با این حال، دسترسی به این فضاها منحصرا نیازمند واقعیت مجازی (VR) یا واقعیت افزوده (AR) نیست.
مانند جنبههایی از بازی فورتنایت Fortnite ، هر دنیای مجازی که بتواند از طریق رایانههای شخصی، کنسولهای بازی و حتی تلفنهمراه قابل دسترسی باشد نیز میتواند متاورسگونه باشد.
همچنین میتواند به اقتصادی دیجیتالی نیز تبدیل شود. جایی که کاربران قادر به ایجاد و خرید و فروش کالا هستند.
در چشماندارهای آرمانیتر، متاورس قابلیت تعاملی دارد و به شما اجازه برداشتن کالاهایی مانند لباس یا ماشین را از پلتفرمی به پلتفرم دیگر میدهد. در دنیای واقعی میتوانید لباسی را از مرکز خرید تهیه کنید و بعد در سینما بپوشید.
درحالحاضر بیشتر پلتفرمها هویتهای مجازی، آواتار و فهرست موجودی دارند که فقط مربوط به یک پلتفرم هستند؛ اما احتمال دارد متاورس به شما امکان ساخت شخصیتی مجازی(Persona) بدهد که بتوانید بهراحتی عکس پروفایل خود را از یک شبکهاجتماعی برداشته و در شبکه اجتماعی دیگری کپی کنید. هضم معنای همه اینها دشوار است، زیرا وقتی توضیحاتی مانند آنچه در بالا گفته شد را میشنوید، پاسخ منطقی این است که: «صبر کن! مگر اینها همین الان هم وجود ندارند؟»
برای مثال دنیای وارکرافت World of Warcraft ، دنیای مجازی پایداری است که در آن بازیکنها میتوانند کالا خرید و فروش کنند. فورتنایت دارای تجربیات مجازی مانند کنسرتها و نمایشگاهها است، جاییکه «ریک سانچز» میتواند درباره مارتین لوتر کینک جونیور بیاموزد. میتوانید هدست اکیولس خود را بسته و وارد خانه شخصی مجازیتان شوید. «آیا واقعا معنی متاورس این است؟ اینکه فقط نوع جدیدی از بازیهای ویدیویی باشد؟». خب جواب میتواند هم بله و هم خیر باشد.
اینکه بگوییم فورتنایت «متاورس» است مثل این است که بگوییم گوگل همان «اینترنت» است. حتی اگر بتوانید از نظر تئوری زمان زیادی را در فورتنایت سپری کنید، خرید کنید، آموزش ببینید و بازی کنید باز هم لزوما به معنای این نیست که این بازی تمام جنبههای متاورس را دربردارد.
از سوی دیگر، همانطور که بهدرستی میتوان گفت گوگل سازنده بخشهایی از اینترنت است(از مراکز دادههای فیزیکی گرفته تا لایههای امنیتی)
مشابه آن میتوان گفت که اپیک گیمز، خالق بازی فورتنایت نیز در حال ساخت قسمتهایی از متاورس است و اپیک تنها شرکتی نیست که مشغول انجام این کار است.
بخشهایی از این کار توسط غولهای فناوری مانند مایکروسافت و فیسبوک انجام می شود(فیسبوک بهتازگی به متا تغییر نام دادهاست تا بازتابی از کارش در این حوزه باشد، اگرچه هنوز به این نام جدید عادت نکردهایم).
شرکتهای متعدد و گوناگون دیگری ازجمله انویدیا، یونیتی، روبلاکس و حتی اسنپ روی ساخت زیربنایی کار میکنند که میتواند به متاورس تبدیل شود.
در ویکیتماس بیشتر بخوانیم : چه کسی متاورس را میسازد؟
در این مرحله است که بیشتر بحثها در مورد اینکه «متاورس» دربردارنده چه چیزی است منتفی میشوند. ما درک مشخصی از چیزهایی که در حالحاضر وجود دارند و میتوان آنها را بهنوعی متاورس دانست نداریم؛ میدانیم که کدام شرکتها در حال سرمایهگذاری روی این ایده هستند، اما هنوز نمیدانیم خود متاورس چیست.
در ویکیتماس بیشتر بخوانیم : متاورس چیست ؟ تلاشی برای یافتن معنای دقیق
فیسبوک(ببخشید! متا، هنوز عادت نکردهایم)، هنوز هم فکر میکند متاورس شامل خانههایی ساختگی است که دوستانتان را برای دورهمی به آنجا دعوت کنید.
مایکروسافت فکر میکند که متاورس میتواند شامل اتاق جلسات مجازی برای آموزش کارکنان جدید و یا گفتوگو از راه دور با همکارانتان باشد.
استدلالهایی که برای این چشماندازها از آینده ارائه میشود، طیفی از خوشبینانه تا داستان خیالی محض بودن دارد.
در جایی در جلسه معرفی متا درباره متاورس، این شرکت سناریویی را نشان میدهد که زنی روی مبل نشسته و در اینستاگرام میچرخد که ناگهان ویدیویی را میبیند که یکی از دوستانش از کنسرتی از آن سر دنیا پست کردهاست. سپس ویدیو به نمای کنسرت کات میشود، جایی که زن در هولوگرامی به سبک فیلم انتقامجویان(اَونجرز) ظاهر میشود. او میتواند با دوستش که بهصورت فیزیکی در کنسرت حضور دارد تماس چشمی داشته باشد. هر دوی آنها میتوانند کنسرت را بشنوند و متون شناور بالای صحنه را ببینند.
سناریوی جالبی است اما در حقیقت، تبلیغ محصولی واقعی و یا حتی محصولی در آینده هم نیست.
در واقع این نوع سناریوها، بزرگترین مشکل ما با متاورس را موجب میشوند.