زمان عنصر طلایی مدیریت بحران با اینترنت اشیا

مدیریت بحران با اینترنت اشیا، امکان‌پذیر است؟آیا روزی فراخواهد رسید که ما کمتر شاهد بروز بلایای طبیعی در کشور باشیم؟با چه ابزاری می‌توان میزان خسارت جانی و اقتصادی را کاهش داد؟

برای مدیریت بحران با اینترنت اشیا چه ابزاری مورد نیاز است؟بسترهای لازم برای مدیریت بحران با اینترنت اشیا چیست؟ این مدیریت با چه چالش‌هایی دست و پنجه نرم می‌کند؟

اهمیت این موضوع سبب شد تا بزرگان حوزه اینترنت اشیا در کلاب‌هاوسی تحت عنوان«كاربرد IoT در مديريت بحران» دورهم جمع شوند تا ضمن رد و بدل کردن تجربه‌های خود، این نکته را بررسی کنند که چطور می‌توان هدف بزرگ و آرمانی کنترل بحران طبیعی با اینترنت اشیا را محقق کرد و به هدف مدیریت بحران با اینترنت اشیا جامه عمل پوشاند. متن این نشست در ذیل آمده که خواهید خواند. پیشتر کاربرد IOT به صورت تفصیلی مورد بررسی قرار گرفته بود….

خسارت کمتر

به گزارش ویکی‌تماس،سادینا آبایی مدیرعامل سیمرغ سامانه  درابتدای نشست به بحث بحران اشاره و تصریح کرد:  سوال مهم این است که منظور از بحران چیست؟ در واقع منظور از بحران، بلایای طبیعی و شورش‌های اجتماعی است. اگر بتوانیم تفکیکی انجام دهیم که IOTچه کمکی به ما می‌کند ، بسیاری از مشکلات حل خواهد شد.

متاسفانه مدیریت بحران اصولا بعد از وقوع بحران رخ داده است اما قبل از وقوع باید دیتاها جمع شده و بسترمناسبی برای آنالیز فراهم شود. در این صورت می‌توان امیدوار بود که خسارت کمتری وارد شود. این نکته را باید بررسی کرد که این بحران‌ها،بحران طبیعی است یا منشا انسانی دارد.

رخداد طبیعی در اختیار بشر نیست اما می‌توان، شرایطی را فراهم کرد تا آسیب کمتری به انسان وارد شود. شما شاهد هستید که تعدادی از کوهنوردان ما در دیزین دچار حادثه شدند و خدا را شکر نه نفر نجات پیدا کردند. متاسفانه یکی از کوهنوردان فوت شد. حال سوال این است که تکنولوژی در نجات این دوستان چه نقشی ایفا کرده است؟

زمان عنصر طلایی

محسن ابویی مهریزی،تجربه کاری خود را مورد بازبینی قرار داد و نوشت: من یک تجربه کوچکی دارم که اتفاقا دوست دارم که دوستان آن را به چالش بکشند.  به هر حال ما یک پروژه مدیریت بحران با اینترنت اشیا را با مشارکت چند وزارتخانه انجام دادیم.

نوع مدیریت بحران با اینترنت اشیا با سایر مقولات دارد .شما این نکته را مدنظر قرار دهید که در سایر بخش‌های اینترنت اشیا، زمان از اهمیت چندانی برخوردار نیست. در مدیریت بحران با اینترنت اشیا اگر فرصتی را از دست بدهید،شکست خواهید خورد. اگر ثانیه‌ی از دست برود،خسارت زیادی وارد می‌شود.

به همین دلیل این موضوع از اهمیت زیادی برخوردار است که شما بتوانید در زمان مناسب، بحران را متوجه شوید و اقدام کنید. بهترین مدیریت این است که زمان را از دست ندهید برای همین تکنولوژی باید انتخاب شود که خطا در آن اندک باشد.

امکان دارد رویکرد مدیریت بحران دراینترنت اشیا در سایر حوزه‌‌ها صدق نکند. شما در بحران با دو دسته مقولات روبرو هستید یک دسته بحران طبیعی است و دیگری بحران‌های اجتماعی. در این مورد باید تفکیکی انجام دهید. شما باید در لحظه نخست تشخیص درستی انجام دهید تا بتوانید اقدام به موقع را انجام دهید.

پیش‌بینی شرط اساسی

حمید بهنگار به مراحل مدیریت بحران اشاره کرد و گفت: در این مورد، دو تا منظر وجود دارد. یک نگاه به طبیعی بودن و غیرطبیعی بودن پدیده معطوف می‌شود. نکته دیگر،پرداخت به موضوع بحران است. در حال حاضر،ما با تعدد بحران و خسارت گسترده روبرو هستیم به همین دلیل مبحث IOTاهمیت زیادی پیدا می‌کند.

شما باید از این توانایی برخوردار باشید تا مقوله مدیریت بحران با اینترنت اشیا را عملیاتی کنید در این صورت قادر خواهید بود تا در فرصت مناسب اقدام کنید. شما به وسیله سنسور، می‌توانید اطلاعات کافی را از محیط دریافت کنید. در این صورت،می‌توانید اقدامات مناسب را انجام دهید.

در این شرایط، مقوله داده از اهمیت زیادی برخوردار خواهد شد. در مورد داده، چهارفصل وجود دارد که بعد از گذراندن این چهارفصل می‌توان گفت که یک سیستم مدیریت بحران وجود دارد که می‌تواند پیش‌بینی لازم را انجام دهد. یک سری داده خام از محیط دریافت شده و بر روی آن یک سری، پایش صورت  می‌گیرد در نهایت این داده‌ها تبدیل به داده توصیفی می‌شود.

دوباره بر روی داده توصیفی ،پالایش صورت می‌گیرد و در نهایت به جدول و نمودار تبدیل می‌شود. در گام بعد باید پیش‌‎بینی صورت بگیرد که خود مقدمه مدیریت بحران است. در فازهایی،شما باید کار تجویز را انجام دهید تا مانع خسارت بیشتر شوید.

من با کلیت بحران کاری ندارم. مدیریت بحران متخصصان خود را دارد.اما این مسیر باید طی شود تا شما به نتیجه برسید. اگر یک سیستم اینترنت اشیا این مسیر را طی کرد باید گفت که نمود کاملی از مدیریت بحران با اینترنت اشیا محقق خواهد شد.

نظارت هوشمند همه‌جانبه

جواد رضازاده در ادامه افزود: در این شرایط باید یک نظرت همه‌جانبه هوشمند وجود داشته باشد تا شما هشدارها را به موقع شناسایی کرده و در نهایت بتوانید سریع اقدام کنید. این رویکرد را می‌توان در هر حوزه‌ای اجرایی کرد.

در این صورت می‌توان جلوی تکرار فاجعه پلاسکو را گرفت و مانع چنین تراژدی شد. شما اگر در فرصت مناسب با توجه به IOT  جلوی این اتفاق را می‌گرفتید و به موقع اقدام می‌کردید در نهایت مانع این اتفاق دردناک می‌شدید، باید این الزام برای دریافت داده وجود داشته باشد تا بتوان نظارت دقیق‌تری انجام داد.یا اینکه بتوان زلزله را پیش‌بینی کرد. 

نجات جان انسانها

محسن ابویی به دغدغه شخصی خود اشاره کرد و گفت: عملیاتی شدن مدیریت بحران با اینترنت اشیا، بخشی از مسئولیت اجتماعی شرکتها و سازمانها است.شما این نکته را مدنظر قرار دهید که ایران منطقه‌ای پر از بحران است.

حتما به خاطر دارید که سیل شیرازچند سال پیش چه فاجعه‌ای را رقم زد. اولین سوالی که به ذهن من رسید،این بود که چرا ما پنج دقیقه قبل از آن فاجعه، نتوانستیم به مردم حاضر در آن مکان اطلاع بدهیم تا محل را ترک کنند. در این صورت جانهای بیشتری نجات پیدا می‌کرد.

وی در ادامه افزود: این نکته را مدنظر قرار دهید که مسیر سیل مشخص است،می‌توان سنسور نصب کرد تا قبل از وقوع بحران در این مورد هشدارهای لازم داده شود. مسیر سیل هیچوقت عوض می‌شود. به همین دلیل این سوال مطرح است که چرا ما از این امکانات استفاده نمی‌کنیم.

ما یک سازمان مدیریت بحران داریم که من دقیقا نمی‌دانم چه کاری انجام می‌دهد. احتمالا منتظر می‌مانند که بحرانی رخ بدهد که بعد حلش کنند که البته در حل هم عملکرد بعد از بحران هم، کارنامه قابل قبولی ندارند.

من چندین نمایشگاه مدیریت بحران کشور شرکت کردم که واقعا مایه تاسف است چون هیچ پلن و برنامه‌ جدیدی در این مورد مشاهده نکردم.

پایش اعلام حریق

ابویی جزییات پروژه اعلام حریق جنگل گلستان را شرح داد و گفت:پروژه ما پایش زود هنگام حریق در جنگل گلستان بود. در پنج سال گذشته ما حدود 6700 هکتار آتش‌سوزی جنگل داشتیم. به طو متوسط سالانه هزار هکتار از جنگلهای ما به دلیل آتش‌سوزی از بین می‌رود.

بخش اعظم آتش سوزی یعنی حدود 90 درصد از حریق‌ها در ده درصد از جنگل‌های کشور رخ داده است.این آمار مربوط به جنگل گلستان است. اگر این امکان فراهم شود که در لحظات ابتدایی مشخص شود که حریق رخ داده می‌توان آن حریق را مهار کرد.

وی در ادامه افزود: نکته مهمتر وجود سنسورها است که مانع آتش‌افروزی می‌شود. چهارمنطقه مشخص شد و به مناقصه گذاشته شد. تا در نهایت به عنوان پایلوت مورد استفاده قرار بگیرد.

در این بین سه پیمانکار معرفی شدند که ما دو منطقه را برنده شدیم و چندین ایستگاه سنسوری نصب شد. سی تا با ایرانسل و سی تا با تکنولوژی لورا. پروژه اینگونه تعریف شده بود که هر منطقه مجهز به سیستم اعلام حریق باشد. این دوربین کاملا خارجی بود و دوربین حرارتی بود که از فاصله شش کیلومتری حریق را تشخیص می‌داد.

ابویی مهریزی تصریح کرد: بحث اجرا وضعیت متفاوتی نسبت به پلن ابتدایی تجربه می‌کند. بحث تراکم و مصرف برق مطرح می‌شود. نکته دیگر پایش دائمی است.

پایش ما در این پروژه هر 5 دقیقه یک بار است اما در کنتور گاز هر یک روز یکبار است. 5 دقیقه سنسور یک با 5 دقیقه سنسور دو و سنسور سه فرق می‌کند. به همین دلیل شاهد این هستیم که هر چند ثانیه یکبار، لازم بود که این پایش صورت بگیرد.

ابویی تاکید کرد: بحث طراحی ایستگاه وقت زیادی گرفت زیرا باید سیگنال‌دهی مناسبی داشته  و از باد و باران حفظ می‌شد. ایستگاه سنسور ما واحد بود. به راحتی تکنولوژی عوض می‌شود.

در مرز بین دو منطقه امکان شیفت پیدا کردن به تکنولوژی دیگر وجود داشت. بحث زیرساخت ارتباطی بسیار مهم بود. رساندن اطلاعات به cloud  از اهمیت زیادی برخوردار بود و سیگنال مناسبی در بسیاری از مناطق وجود نداشت.

تست میدانی هم برای آنتن‌دهی مناسب ایرانسل صورت گرفت. این پروژه بسیار پرچالش و در عین حال دوست‌داشتنی بود زیرا ما مرتب در حال آموختن بودیم. بخش ارتباطی از پاور جدا شد که این کار به ضرر ما بود چون ما دچار مشکل پاور شدیم.