یافتن راهی برای زدودن موهای زائد بدن یکی از دغدغه‌های شاخه زیبایی و پوست و مو پزشکی در جهان است. یکی از جدیدترین شیوه‌ها برای رسیدن به این هدف استفاده از لیزر است که نتایج بسیار خوبی هم داشته است. اما در این مورد سؤالاتی وجود دارد که عموم مردم از متخصصان پوست و مو و پزشکان عمومی دوره دیده برای کار لیزر می‌پرسند. در این مطلب سعی شده است به این سؤالات رایج پاسخ‌های علمی داده شود:
- استفاده از تکنولوژی لیزر برای رفع موهای زائد چه عوارضی دارد؟
ایجاد زخم، التهاب و تاول‌ها جزو عوارض ناخواسته لیزر است. اگر لیزر با شدت بالا انجام شود، شاید چنین مشکلاتی دیده شود. به‌ندرت هم پیش می‌آید که پوست بعد از لیزر تاول بزند. اگر پوست یک فرد معمولی تاول بزند، این تاول‌ها بعد از چند روز بهبود می‌یابند اما اگر مثلاً فرد دارای حساسیت شدید پوستی باشد یا پوست بیمار دیابتی تاول بزند، به درمان‌های جدی‌تری نیاز دارد.
- برای رفع موهای زائد چند جلسه مراجعه کافی است؟
شاید برای یک فرد عادی 6 تا 8 جلسه لیزر کافی باشد اما برای برخی افراد ممکن است نیاز به جلسات بیشتر هم باشد. در برخی افراد که دارای مشکلات خاصی هستند به دلیل اینکه لیزر با درجه پایین انجام می‌شود، تعداد دفعات انجام لیزر افزایش می‌یابد و ممکن است 10 تا 12 جلسه هم طول بکشد. اما در کل انتظار آن است که نتیجه درمان موهای زائد توسط لیزر در صورتی که همه پارامترهای لازم همچون انرژی، مدت زمان پالس و… در مقادیر مناسب خود باشد، پس از هر جلسه حدود 20 تا 25 درصد و بعد از جلسات درمانی حدود 80 درصد موهای زائد از بین برود. موهای باقیمانده، اغلب نازک‌تر و روشن‌تر می‌شوند. محل رویش موهای ناخواسته نیز در تأثیر لیزر و تعداد جلسات آن مؤثر می‌باشد. برای مثال در صورت، موهای ناحیه چانه نسبت به سایر نقاط، مقاومت بیشتری به درمان نسبت به لیزر دارند که به‌تبع آن تعداد جلسات بیشتری برای لیزر نیاز خواهد بود. تقریباً تمام افراد می‌توانند از لیزرها برای کاهش موهای ناخواسته استفاده کنند. اگرچه همان گونه که پیش از اين نیز اشاره گردید، بهترین نتایج در افراد با موهای تیره و ضخیم و پوست روشن دیده می‌شود، تفاوتی در بین سنین مختلف و در بین مردان و زنان در استفاده از این سیستم وجود ندارد.
- اثر لیزر برای رفع موهای زائد دائمی است؟
لیزر هیچ‌وقت ادعا نمی‌کند که موهای زائد را به طور کامل برطرف می‌کند، بلکه با استفاده از لیزر موهای زائد کاهش می‌یابد. یعنی موهای کلفت و زبری که زودبه‌زود روی پوست درمی‌آیند به موهای نازک و کرک‌های تقریباً کم‌رنگی تبدیل می‌شوند که دیرتر درمی‌آیند. با این وجود ممکن است بعد از انجام لیزر بازهم موهای کلفت و ضخیم به‌صورت پراکنده در پوست باقی بمانند. در واقع موهای زائد در اثر مکانیسم‌های هورمونی ایجاد می‌شوند و این مکانیسم‌ها به طور دائم در افراد باقی می‌مانند. تعداد موهای زائد کم می‌شود ولی ممکن است بعد از چند ماه یا چند سال عود کند یا به طور کامل از بین نروند. برخی از مکانیسم‌های هورمونی طبیعی هستند و گروهی دیگر غیرطبیعی بوده و در واقع اختلالات هورمونی محسوب می‌شوند. در کل به‌ندرت پیش می‌آید که یک مکانیسم هورمونی غیرطبیعی به طور کامل در بدن ریشه‌کن شود. بدین ترتیب باید گفت اینکه موها چقدر کم می‌شوند، تا چه حد از بین می‌روند و چه زمان عود می‌کنند در مورد افراد مختلف فرق می‌کند.
- قبل و بعد از انجام لیزر چه مراقبت‌هایی مورد نیاز است؟
افرادی که می‌خواهند برای رفع موهای زائدشان به مراکز لیزر مراجعه کنند حداقل از چند هفته قبل نباید حمام آفتاب بگیرند و از دستگاه سولاریوم هم استفاده نکنند. پوست نباید حالت برنزه و آفتاب سوختگی داشته باشد. توصیه می‌شود که چند بار قبل از شروع لیزر موهای محل موردنظر کاملاً اصلاح شود و در تمام طول مدت انجام لیزر از روش‌های رفع موهای زائد که با کندن مو همراه است (مانند اپیلاسیون، استفاده از اپی لیدی و …) خودداری شود.
بعد از لیزر هم تا زمانی که التهابات لیزر وجود دارد، پوست نباید به هیچ وجه در معرض آفتاب قرار گیرد. این التهابات معمولاً یک روز بعد برطرف شوند ولی در مواردی رفع کامل آنها 2 تا 3 روز طول کشد. برای رفع التهابات بهتر است افراد از پمادهای تجویز شده استفاده کنند و اگر محل لیزر شده در معرض آفتاب قرار می‌گیرد، مصرف کرم ضدآفتاب هم توصیه می‌شود.
- برای کاهش درد لیزر از چه روش‌هایی استفاده می‌شود؟
به طور معمول از گذاشتن یخ یا استفاده موضعی از پمادهای لیدوکائین پی استفاده می‌شود که برای افراد مختلف و همین‌طور دیابتی‌ها عارضه‌ای ندارد. البته نباید مقدار زیادی از پماد مصرف شود و باید مصرف آن محدود باشد.
- لیزر برای دیابتی‌ها هم انجام می‌شود؟
برخی از لیزرها در بدن زخم‌هایی را ایجاد می‌کنند؛ مانند لیزر CO2 و ERBIUM. از آنجا که پوست دیابتی‌ها بسیار حساس، نازک و شکننده بوده، و روند ترمیم پوستشان مختل است و بسیاری از آنها اختلالات عروقی دارند، برای این بیماران از لیزرهای لایه بردار مانند اربیوم و CO2 استفاده نمی‌کنیم. اما لیزرهای دیگر را با احتیاط می‌توان برای این بیماران بکار برد. یعنی در ابتدا درجه‌ها باید پایین باشند تا حساسیت پوست ارزیابی شود. مهم‌ترین نکته این است که بیمار دیابتی برای انجام لیزر باید قند خون کنترل شده داشته باشد. وقتی دیابت بیمار کنترل نشده و قند خونش بالا باشد، لیزر را برای او انجام نمی‌دهیم چون به طور قطع در چنین شرایطی انجام لیزر با عوارض زیاد همراه است. البته کنترل دیابت صرفاً به معنی مصرف دارو نیست. گاهی اوقات بیماران دارو مصرف نمی‌کنند اما تحت‌نظر پزشک قند خونشان پایین‌تر از 120 است و بیماری کنترل شده‌ای دارند.
- افراد مبتلا به دیابت برای چه قسمت‌هایی از بدنشان می‌توانند از لیزر استفاده کنند؟
در این مورد محدودیتی وجود ندارد. آنها هم می‌توانند مانند سایر افراد لیزر را برای کل بدنشان انجام دهند، البته به شرط اینکه قند خونشان حداقل از 2 تا 3 ماه قبل کنترل شده باشند و لیزر برای آنها با درجات پایین‌تر و تعداد دفعات بیشتر انجام شود.
- آیا لیزر تنها راه از بین بردن موهای زائد است؟
برای درمان موهای زائد ۳ روش وجود دارد: دارو، الکترولیز و لیزر. در این موارد پزشکان مجرب هستند که به شما کمک می‌کنند تا بهترین تصمیم را بگیرید.
- در تبلیغات مراکز مختلف لیزر از دستگاه‌های مختلفی نام برده می‌شود. فرق بین آنها چیست و از کجا بفهمیم کدام دستگاه مناسب‌تر است؟
دو سیستم برای از بین بردن موهای زائد وجود دارد: سیستم‌های لیزری و سیستم‌های غیر لیزری. دستگاه‌های غیر لیزری، سیستم‌های نوری هستند که IPL نام دارند. این دستگاه‌ها مناسب هستند اما قدرتشان به اندازه لیزر نیست. در واقع از آنجایی که سیستم‌های لیزری گران‌قیمت هستند، سیستم غیر لیزری IPL طراحی شد که دسترسی به آن آسان‌تر و هزینه‌هایش کمتر است اما در عین حال عوارض و احتمال سوختگی پوست و بازگشت مو با آن بیشتر است. سیستم‌های لیزری انواع مختلفی دارند ازجمله الکساندرایت و دایود با مکانیسم‌ها و طول موج‌های مختلف که هریک برای نوع به خصوصی از پوست مثل سبزه، روشن، سفید، تیره و – کاربرد دارند. به عبارت دیگر لیزری که برای پوست روشن استفاده می‌شود، شاید مناسب پوست سبزه نباشد و بالعکس. انتخاب نوع لیزر با پزشک است و پزشک باید با تمامی این لیزرها آشنایی داشته باشد.
- آیا انجام این لیزر در بارداری ممنوع است؟
در بارداری بهتر است از لیزر استفاده نشود اما در شیردهی مشکلی ندارد.
- آیا ممکن است این لیزر باعث تیرگی پوست شود؟
اگر باعث سوختگی شود ممکن است پوست را تیره کند اما در حالت عادی پوست را تیره نمی‌کند.
- هر جلسه لیزر موهای زائد حدوداً چقدر زمان می‌برد؟
هر جلسه لیزر بین ۲۰ دقیقه تا یک ساعت زمان خواهد برد. با توجه به این مسئله که کدام ناحیه از بدن تحت درمان لیزر قرار خواهد گرفت زمان انجام لیزر موهای زائد متفاوت خواهد بود به طور مثال قسمت‌هایی مانند صورت، زیربغل زمان کمی نیاز دارد اما در سایر اعضا مانند پا، کل بدن، لیزر موهای ضخیم و امثال آن زمان زیادتری خواهد برد.
