محققان اروپایی راهی برای واکسینه کردن موشها در برابر بیماری آلزایمر پیدا کردهاند و امیدوارند روزی بتوانند چنین کاری را برای انسان انجام دهند.
در این شیوه واکسیناسیون، پروتئینهای بتا آمیلوئید که گمان میرود نقش اصلی در توسعه بیماری آلزایمر دارند هدف قرار میگیرند.
اگرچه گاه نتایج انجام آزمایش روی انسانها با نتایج به دست آمدۀ همان آزمایش روی حیوانات متفاوت است؛ اما دانشمندان همچنان امیدوارند بتوانند آزمایشهای بالینی این واکسن را آغاز کنند.
تاکنون عمده تلاشها برای معالجه آلزایمر، روی ساخت دارویی متمرکز بود که «بتا آمیلوئید» یا «پلاکهای آمیلوئید» را در مغز مبتلایان به بیماری آلزایمر هدف میگرفت. اما دانشمندان مرکز پزشکی دانشگاه گوتینگن آلمان و دانشگاه لستر بریتانیا سعی کردند در این مطالۀ جدید، روی یک شکل کوتاه و محلول از پروتئین متمرکز شوند که در برخی مایعات بدن یافت میشود و تصور میشود که این پروتئین نیز با آسیب سلولهای عصبی مرتبط با بیماری آلزایمر در مغز مرتبط است.
پژوهشگران به این ترتیب توانستند در بدن موشها یک نوع آنتی بادی بیابند که پروتئین «بتا آمیلوئید» کوتاه شده را خنثی میکند ولی به اشکال «رشته مانند» نرمال پروتئین یا پلاکهای بتا آمیلوئید آسیب نمیزند.
آنها یک نسخه انسانی از این آنتی بادی را با نام «TAP01_04» توسعه دادند و از آن در ساخت واکسنی استفاده کردند که امید میرود بتواند از بدن در برابر این بیماری محافظت کند.
دانشمندان با آزمایش این واکسن روی موشها دریافتند که سیستم ایمنی بدن آنها شروع به ساختن آنتی بادی کرده است.
نخستین داروی آلزایمر در آمریکا
سازمان غذا و داروی آمریکا چندی پیش نتایج مثبت بررسی یک آزمایش بالینی را در مورد داروی آدوکانوماب (Aducanumab) که درمانی بالقوه برای بیماری آلزایمر محسوب میشود، منتشر کرد.
بازرسان سازمان غذا و داروی آمریکا اعلام کردند که با وجود عدم موفقیت یکی از آزمایشهای بالینی انجام شده، نتیجه آزمایش دوم برای سنجش کارآیی این دارو «بسیار مثبت و متقاعد کننده» بوده؛ به طوری که نمیتوان نتیجه ناموفق آزمایش قبلی را مبنای ناموثر بودن آن قلمداد کرد.
بازرسان این سازمان در گزارش ۳۴۳ صفحهای خود در مورد بررسی نتایج آزمایش داروی آدوکانوماب، تاکید کردهاند که شرکت سازنده این دارو نیز شواهد قابل توجهی از اثربخشی آن ارائه کرده است. سازمان غذا و داروی آمریکا تصمیم نهایی خود در مورد این دارو را به زودی اعلام خواهد کرد.
شرکت بایوژن (Biogen) که قصد دارد نخستین داروی درمان آلزایمر را تولید و به بازار عرضه کند، اعلام کرده، دادههای آزمایش بالینی نشان میدهد که آدوکانوماب روند از دست دادن حافظه، توان تکلم و کاهش توان جسمانی بیماران آلزایمر را کند میکند. به گفته این شرکت، داروی آدوکانوماب با هدف قرار دادن توده پروتئینی به نام «بتا آمیلوئید» که در مغز تجمع میکند، موجب بهبود بیماران آلزایمری میشود.
تشخیص نشانههای اولیه آلزایمر در لیتوانی
محققان لیتوانیایی موفق به طراحی و توسعه یک فنآوری جدید شدهاند که میتوان با بهره بردن از آن نخستین نشانههای بیماری آلزامیر را با دقت بالا تشخیص داد.
فنآوری یاد شده با استفاده از یک روش علمی مبتنی بر یادگیری عمیق شروع احتمالی بیماری آلزایمر را در افراد با دقت بیش از ۹۹ درصد تشخیق میدهد
این روش از هوش مصنوعی و یادگیری عمیق برای تجزیه و تحلیل تصاویر مغزی استفاده می کند؛ روشی بسیار سریعتر ودقیقتر از تجزیه و تحلیل دستی که علاوه بر این نیاز به دانش و تخصص خاص در خصوص تغییرات مرتبط با آلزایمر دارد.
محققان دانشگاه فناوری کاوناس در لیتوانی این روش را در حین تجزیه و تحلیل تصاویر ام آر آیِ بدست آمده از ۱۳۸ مورد گوناگون توسعه دادند. آنها دریافتند که بهره گیری از هوش مصنوعی و شیوه مبتنی بر یادگیری عمیق از نظر دقت، حساسیت و ویژگی بهتر از روشهای توسعه یافته قبلی عمل می کند.
یافتههای این تحقیق روز دوشنبه گذشه در نشریه بین المللی دیاگنوستیکس منتشر شده و در اختیار علاقمندان و دیگر محققان قرار گرفت.
این روش می تواند تحولی در نحوه تشخیص آلزایمر و زوال عقل ایجاد کند زیرا به گزارش سازمان جهانی بهداشت، آلزایمر شایع ترین علت زوال عقل است و تا ۷۰ درصد موارد زوال عقل به این بیماری مربوط میشود.
یش از ۴۴ میلیون نفر در سراسر جهان به آلزایمر مبتلا هستند و بر اساس گزارش انجمن جهانی آلزایمر انتظار میرود این تعداد هر دو دهه دو برابر شود.